trích "War" - William Lyon Phelps (1930)

War is a sentimental affair; that is why it is so difficult to abolish.  War is opposed to the dictates of common sense, prudence, rationality, and wisdom.  But the sentiments of man and the passions of man are deeper, more elemental, and more primitive than his intelligence, knowl­edge, and reasoning powers. For intelligence and morality belong to man alone; his instincts he shares with the entire animal creation.

My own plan for getting rid of war would not win a peace prize, because it would never be adopted.  But I believe it strikes at the root of war-sentiment.  My plan would be to spoil the good looks of the officers and also take away all their drums, fifes, and brass bands. The uniforms are altogether too handsome, too attrac­tive, too becoming.

...But above all, I would silence the drum and fife, and the big brass band. Although I myself hate war, and should like to see it abolished, whenever I hear the thrilling roll of the drums and the shrill scream of the fifes, followed by the sight and sound of marching men, their bayo­nets gleaming in the sunshine, I want to cry. A lump comes up in my throat and I am ready to fight anybody or anything.  If you really want to get rid of war, you must not surround it with pomp and majesty, you must not give it such a chance at our hearts.


Chiến tranh là một việc tình cảm; thế là lý do tại sao nó rất khó hủy bỏ.  Chiến tranh trái với tiếng gọi của lương tri, với sự thận trọng, sự hợp lẽ phải, và trí tuệ.  Nhưng tình cảm con người và niềm đam mê của con người sâu hơn, cơ bản hơn, và nguyên thủy hơn trí thông minh, kiến thực và khả năng suy luận của con người.  Vì trí thông minh và đạo đức là của riêng của con người; các bản năng là của chung với toàn động vật.

Kế hoạch của tôi để giải thoát nạn chiến tranh sẽ không được giành giải hoà bình nào, bởi nó sẽ không hề được chấp nhận và thực hiện.  Nhưng tôi tin rằng nó đánh cái rễ của tình cảm chiến tranh.  Kế hoạch của tôi sẽ là làm hỏng phong cách đẹp của các sĩ quan và chiếm lấy hết các trống, sáo, và dàn nhạc kèn của chúng.  Quân phục ấy quả là đẹp trai quá, thu hút quá, và phù hợp quá.

...Nhưng trước tiên, tôi sẽ làm im các trống, sáo, và dàn nhạc kèn huy hoàng.  Dẫu chính tôi rất ghét chiến tranh và muốn xem nó được hủy bỏ, khi nào tôi được nghe tiếng vang rền của các trống, tiếng thét inh tai của cây sáo, rồi tiếp với cảnh và âm thanh của của các chàng trai hành quân, các lưỡi lê lập lòe trong ánh nắng, tôi thấy muốn xúc động.  Cổ họng tôi như nghẹn tắc lại và tôi sẵn sàng đấu tranh với bất cứ ai và bất cứ cái gì.  Nếu người ta muốn hủy bỏ chiến tranh thì không nên cho nó được vây quanh với vẻ tráng lệ và uy nghi, không nên cho nó được điều kiện chiếm mỗi chúng ta.

nguồn: Essays on Things (The MacMillan Company, 1930), tr. 91-92.


Mặt trái của quan niệm của Phelps nếu xã hội nào, hay chính phủ nào muốn xã hội chấp nhận và thực hiện nạn chiến thì các việc làm cho quân nhân được tráng lệ và uy nghi với các âm thanh vang rền và thét inh tai.