Cô hái mơ (Girl Picking Apricots) - Nguyễn Bính (1934)

Rừng mơ - nguồn ảnh: VTC News, nhà nhiệp ảnh Phạm Thịnh

Thơ thẩn rừng chiều một khách thơ,
Idling in the evening forest, a visiting poet
Say nhìn xa rặng núi xanh mờ,
Mesmerized he looks to the distant green mountains in mist
Khí trời lặng lẽ và trong trẻo,
The air is silent and clear
Thấp thoáng rừng mơ, cô hái mơ.
Fleetingly in the apricot grove, a girl picks apricots

Hỡi cô con gái hái mơ già,
Oh, girl picking apricots ripe,
Cô chửa về ư? Đường còn xa.
Aren't you going home?  The road's still long.
Mà ánh trời hôm đà sắp tắt.
And day's light is about to go out
Hay cô ở lại về cùng ta?
Or will you stay here with me?

Nhà ta ở dưới gốc cây dương,
My home's at the base of the poplar tree
Cách động Hương Sơn nửa dặm đường.
It's a furlong from Hương Sơn caves.
Có suối nước trong tuôn róc rách,
There a babbling brook cascades,
Có hoa bên suối ngát đưa hương.
There flowers along the brook spread their fragrance.

Cô hái mơ ơi!
Hail, girl picking apricots!
Chẳng trả lời nhau lấy một lời,
Not even one word of reply
Cứ lặng rồi đi rồi khuất bóng,
Keeping silent, she leaves, disappearing into the shadows,
Rừng mơ hiu hắt lá mơ rơi.
The apricot grove, leaves fall in a light breeze.


nguồn: Phong Hóa 21 tháng 9 1934


Mùa hái mơ là cuối xuân, tháng ba, tháng tư.  Hái mơ là hái quả hay hái giấc mơ.  Bài thơ này là như một giấc mơ.  Cứ tưởng là người suy nghĩ ra và biểu lộ những lời này là một chàng trai trẻ, "một khách thơ," nhưng bài thơ này không có nhiều manh mối về người kể chuyện này.  Độc giả chỉ biết rằng người này có điều kiện quan sát cô hái mơ này, đang ở gần động Hương Sơn, và muốn cô ấy ở lại.  Có phải là một sư cô cô đơn muốn trò chuyện với một gái lạ trong khu này?  Chắc là không.  Tất nhiên các nam thi sĩ hay mơ hay mộng về các thiếu nữ.  Một manh mối là khí hậu - lúc cô đi, người kể chuyện có cảm giác tế nhị là một cơn gió nhẹ làm "rừng mơ hiu hắt" và "lá mơ rơi."  Ai có thể hưởng một cảm tưởng như thế?

Cuối xuân có mơ chín và cũng có gái chín.  Vậy sắc đẹp và sức quyến rũ có lẽ đã đến tột cùng.  Không khí hết sức sặc sỡ với "núi xanh mờ," và "trời lặng lẽ và trong trẻo."  Cô được hiện diện (thấp thoáng) trong môi trường xuân tươi với "suối nước" và hoa "ngát đưa hương."  Quả đã đến lúc ngon nhất, cô ấy cũng thế, vậy tác giả mơ ước được thưởng thức.  Lá mơ rơi có nghĩa là quá trình nhạt phai khởi đầu từ đây?

Là khách thể, là đối tượng, song cô ấy cũng có chủ quyền.  Cô đến, cô đi "khuất bóng" không cần biết gì đến yêu cầu của người quan sát này.