3 tháng 8, 2014

Mới có nhiều đĩa hát Odéon (1929)

Tiếng Bắc kỳ, thu thanh bằng điện.  Hát đủ các lối: tuồng, chèo, ả-đầu, ca, hòa đàn, nhiều nhất là các thứ hát vặt như hát bên đạo (văn, kinh), tụng kinh nhà Phật, 5 lối chầu văn, kể truyện chinh phụ, bần nữ thân, ngâm cung oán, hát xẩm, đò đưa (điệu đò giọc) du em (điệu Huế) v.v. kể ra đây không hết được.  Ngài nào mua xin lại, hoặc viết thư ngay lại hiệu

Đặng Thị Liên
Tonkin -- 25, phố hàng Trống, 25 -- Hanoi
Téléphone: 795

nguồn: Hà Thành ngọ báo 9 décembre 1929, 4.

Công ty Odéon lập ra ở nước Đức năm 1903 thu âm nhạc khắp thế giới.  Việc sản xuất và buôn bán đĩa âm nhạc là một việc kinh doanh.  Người Việt hiện nay coi nhạc truyền thống như một vốn thiêng liêng của dân tộc.  Người Việt lúc bấy giờ coi nhạc ấy như nhạc đẹp để nghe cho vui.  Chắc công ty Odéon coi nhạc này như một thứ giải trí bình thường.  Họ thu các loại âm thanh mà sẽ có công chúng đón mua đem về nhà.

Một yếu tố quan trọng là các đĩa này được "thu bằng điện" (electric recording).  Kỷ thuật ghi âm thanh này mới có từ 1925.

Công chúng Hà Nội năm 1929 đón mua gì?  Nhạc kịch như tuồng và chèo - nhưng chưa có cải lương Nam kỳ.  Họ cũng thu và bán đĩa vần thơ như hát ả đào, kể chuyện chinh phụ, ngâm thơ, v.v., nhạc tín ngưỡng như tụng kinh và chầu văn.

Máy hát 
"Le Lidophones"

Có những cơ quan của máy thực đắt tiền, như: moteur à vis sans fin, diaphragme métallique, chambre de resonance intérieure, manivelle à vis, vần vần.  Trông thực nhã, hát rất rõ rằng êm ái, mà giá chỉ bỏ ba mươi ba đồng (33 p. 00).

Bán tại hiệu:
Đặng Thị Liên
Tonkin -- 25, phố hàng Trống, 25 -- Hanoi
Téléphone: 795

Tôi thực sự chưa bao giờ nghe đến một máy Lidophone.  Máy này có vẻ như một máy đĩa quay tay, vậy có thể xách tay và nghe bất cứ nơi nào.  Năm 1929 rất ít người Việt có điện tử, vậy một máy không cần điện cũng rất tiện.

nguồn: Hà Thành ngọ báo 10 décembre 1929, 3.

Tôi vẫn rất muốn biết thêm về đời bà Đặng Thị Liên.  Bà mở tiệm tự bao giờ.  Bà bán đĩa và máy đĩa đến bao giờ?  Trong các biến cố sau 1945 bà ở đâu?  Bà còn thân nhân ở Hà Nội không?

Không có nhận xét nào: