Open Letter To The Socialist Republic of Vietnam (Bức thư ngỏ gửi cho nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam) (1979)

Tháng 5 năm 1979, ca sĩ Joan Baez là Chủ Tịch của Humanitas / International Human Rights Organization đã ghi tên trên một bức thử ngỏ gửi đến chính phủ Việt Nam.  Ở cột bên phải có tên của nhiều nhà văn, nghệ sĩ, nhà trí thức, nhà chính trị thuộc phe tiếng bộ của xã hội Mỹ đã từng nhiệt liệt chống đối sự can tiếp của nước Việt thời chiến tranh.  Các vị này là từng là bạn hữu của nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam.

Trong thư ngỏ này các vị chống việc bắt giam hằng trăm nghìn người Việt Nam ở các trại cải tạo.

It was an abiding commitment to fundamental principles of human dignity, freedom and self-determination that motivated so many Americans to oppose the government of South Vietnam and our country’s participation in the war.  It is that same commitment that compels us to speak out against your brutal disregard of human rights.  As in the 60s, we raise our voices now so that your people may live.

[Bởi sự cam kết bất diệt hiến cho nguyên tắc căn bản về nhân phẩm, tự do và quyền tự quyết đã làm thúc đẩy biết bao người Mỹ chống đối chính phủ miền Nam Việt Nam và sự tham dự của nước chúng tôi trong cuộc chiến tranh.  Chính bởi sự cam kết như vậy bắt buộc chúng tôi phải nói to về hàng động tàn ác bất chấp nhân quyền của các bạn.  Như trong những năm 1960, chúng tôi lên tiếng bây giờ để đồng bào của các bạn được sống.]

Như vậy chính phủ nước Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam phải coi rất quan trọng và cần thiết việc bắt giam cải tạo các người của chính phủ cũ đến mức mà sẵn sàng mất lòng tin tưởng của bạn bè cũ.  Chính sách cải tạo này làm nước Việt mất uy tín của trong mắt của nhiều người từng ủng hộ Việt Nam và chắc làm ảnh hưởng xấu trong việc bình thường hóa quan hệ Việt Mỹ.

Danh sách ở trên gồm rất nhiều người tên tuổi.  Ansel Adams là nhà nhiệp ảnh rất nổi tiếng.  Robert Bly, Allen Ginsberg, Lawrence Ferlinghetti và Gary Snyder đều là những nhà thơ xuất sắc nhất của nước Mỹ lúc bấy giờ.  Pat Brown cựu thống đốc California là bố của thống đốc Jerry Brown.  Bill Graham là bầu sô cho các chương trình thời hoàng kim nhạc rock.  Mike Nichols là đạo diễn, nhà sản xuất nổi tiếng.  Lina Wertmuller là nữ đạo diễn người Ý.  William Styron là tiểu thuyết gia nổi tiếng.  Peter Yarrow là thành viên của ban nhạc folk Peter, Paul and Mary.  Charles M. Schulz là họa sĩ truyện tranh được người Mỹ được rất yêu mến.  Nổi bật nhất là Cesar Chavez là một con người huyền thoại trong lịch sử bởi vì việc tổ chức công nhân nông trại ở Mỹ để bảo vệ nhân phẩm của các người Mỹ gốc Mê làm việc cực khổ ở miền đồng quê.

Joan Baez cũng là một người có vai trò lớn trong đời sống văn hóa Mỹ.  Nữ nghệ sĩ này là một người then chốt trong phong trào phục hồi nhạc dân gian Mỹ (gọi là nhạc folk) từng là bạn gái và người hưởng dẫn Bob Dylan.  Khi học lớp 7 tôi nhớ mãi khi mà thầy giáo Kenney giới thiệu giọng hát và các bài ca ballad Joan Baez hát cho học trò nghe.  Joan Baez có giọng ngọt ngào và truyện cảm hát lại các bài dân ca miền núi Mỹ gốc Ai Lan và Scotland.  Tôi đã đắm nghe bài hát "House Carpenter" (Thợ mộc xây nhà).


Joan Baez nhiệt tình chống chiến tranh ở Việt Nam và từng đến Hà Nội hát cuối năm 1972.  Bà có mặt trong 12 ngày tháng 12 lúc nước Mỹ nem bom ở Hà Nội.  Như báo Tuổi Trẻ viết sau đây, Joan Baez "đứng về phía Hà Nội bằng tiếng hát."  Bảy năm sau Joan Baez là người đứng đầu lên án việc bắt giam các lính và công chức của chế độ cũ miền Nam của Hà Nội.