10 tháng 2, 2016

Huyền thoại chiều mưa (The Legend of A Rainy Afternoon) - Nguyễn Vũ (1967)


Boléro

Một chiều cuối tuần mưa bay lất phất và mây trắng giăng giăng
On a weekend evening, the rain blew in sprinkles and white clouds spread out
Em đến thăm anh, và vì mưa mãi nên không kịp về
You came to visit me, and because it rained non-stopp you didn't leave in time
Bên em anh lặng nhìn bầu trời nhòa đầy mắt mộng mơ
By your side I silently looked at the opaque sky with dreamy eyes
Sợ người yêu khóc, khe khẽ bên tai anh kể chuyện ngày xưa
Afraid my lover would cry, whispering in her ears I told a story of long ago

Chuyện xưa kể rằng trên thiên giới ấy ngày vui kết hoa đăng
A story from long ago told that in that celestial realm, happy times were tied up with flower lanterns
Thiên Quốc đang vui một nàng tiên lỡ làm rơi ly ngọc ngà
While the Celestial Kingdom is happy, a luckless fairy dropped an ivory goblet
Đang say nên trời bèn đọa đày nàng xuống dưới trần gian
Intoxicated, the heavens banished her to descend to the human world
Làm người dương thế không biết bao lâu mới cho quay về trời
As a human in the mortal realm, who knows when she'll be allowed to return to heaven

ĐK:
Em ơi! Nàng tiên ấy xuống dương trần một chiều mưa bay nhiều
My dear! When that fair descended to the mortal realm it was raining so
Và vì thương đời lính thương kiếp sống phong sương nên dù rằng một hôm
And because she pitied the soldier and an existence in mist and rain, even though one day
Thiên Quốc trời sai gom mây hồng làm xe đưa tiên về
The Celestial Kingdom's heavens commanded the collection of rosy clouds to make a chariot for the fairy's return
Tiên nói dối tiên còn đang giận trời và tiên không về đâu.
The fairy lied that she was angry at the heavens and there was no way she would return.

Nàng tiên giáng trần không đôi cánh trắng giờ đang ngắm mây rơi
The fairy lowered to the earth without white wings now gazes at the falling clouds
Đang đứng bên anh thầm cầu mưa mãi cho tiên đừng về
Is standing by me silent praying for it rain forever so that the fairy won't return home
Em ơi! Lỡ mà trời gọi về thì tiên nữ về không?
My dear! What if heaven called you back, would the fairy maid return?
Mỉm cười em nói: Tiên thích dương gian với chiều mưa thật nhiều.
Smiling you said: The fairy likes the mortal realm with its raining evenings very much.


Hoàng Oanh ca cho đĩa Sơn Ca SC-009-967-TN năm 1967.  Tôi chọn dịch bài ca này vì lúc bấy giờ chữ "huyền thoại" còn mới mẻ.  Bạn Lê Minh Khải nhận xét rằng khái niệm huyền thoại mới xuất hiện năm 1963 với quyển sách Chủ nghĩa thực dân Pháp ở Việt Nam thực chất và huyền thoại của Nguyễn Văn Trung.  Chữ huyền thoại không có trong Hán Việt.

Huyền thoại phải dịch sang tiếng Anh với chữ legend hay chữ myth.  Huyền thoại chiều mưa cũng có cái hay của nó.  Có người anh kể cho người em về chuyện huyền thoại như thế đây.  "Anh" là lính, em là vợ hay người tình của người lính.  Em cũng là nàng tiên của huyền thoại.  Nghĩa là "em" xuống trần gian gặp "anh" rồi không muốn lên về trời nữa.  Giống như người "em" của bài ca cũng không muốn lìa xa người "anh" của bài ca.  Lý do là trời mưa buổi chiều.  Mưa tênh thì sẽ có xe trên trời đưa em về.  "Đứng bên anh thầm cầu mưa mãi cho tiên đừng về."  Nhưng em tiên này "thích dương gian với chiều mưa thật nhiều" nghĩa là hai người tình còn được kế bên nhau.

Bịa đặt một câu chuyện như thế có ý nghĩa là người em này được tôn kính như một nàng tiên thật.  Nàng tiên xuống trần gian là một điều rất may mắn cho người anh này, nhưng thực ra người em này có thể bị đưa về trời khi nào mưa hết.  Vậy hai người tình phải "cầu mưa mãi."  Nhưng trời mưa có thêm ý nghĩa là "anh" là lính chiến bị đặt vào tình thế khó khăn - "kiếp sống phong sương."  Trời mưa thì em / nàng tiên cũng phải nhớ thương đến "anh."  Được coi như một "nàng tiên giáng trần" là một niềm an ủi cho người em này bắt phải xa người tình.

Thực ra đây là một câu chuyện ngớ ngẩn mà chỉ có hai người tình khá trẻ ưa thích.  Anh lính này có lẽ đã nhập vào quân đội tuổi 18 có lẽ người em này cũng chỉ tuổi đôi tám, như vậy bài ca này cũng thích hợp với một cuộc tình non dại.  Nghe đến giọng ca Hoàng Oanh thì cũng dễ tưởng đến một cô con gái trẻ thơ.  (Ảnh trên bìa ban nhạc ở trên được chụp lúc Hoàng Oanh được 21 tuổi).

Bài ca được cấp phép hát ở Việt 24 tháng 9 2015, chỉ cách đây 5 tháng.

Không có nhận xét nào: