1 tháng 1, 2013

Hỏi đường (Asking Directions) - Nguyễn Ngọc Tư (2008)



Những ngày lang thang trên đất lạ, với tấm bản đồ rách rã, đôi khi tôi phải dừng lại hỏi đường
ông ơi, lối đi này dẫn tới đâu, cháu muốn tới những thung sâu
Days wandering in an unfamiliar land, with a tattered map, sometimes I must stop to ask directions - sir, where does this path go, I want to go into deep valleys
những bãi cỏ buổi sáng từng là chợ, họ bán mấy rau và tặng mấy hẹn hò
grassy fields at morning double as markets, they sell a few vegetables and bestow encounters
ông già im lặng và ngón tay gầy quắt, vẽ cho tôi một con đường
the old man is silent and his emaciated finger indicates a road for me

Những ngày hoang mang trên đất lạ, một mình, tôi hỏi những em bé gầy gò, lem luốc 
em ơi, đi lối nào tôi sẽ đến đỉnh ngọn núi kia, để nhìn dòng sông kẽ một nét mày nơi đáy vực. 
Days of indecision in an unfamiliar land, alone, I ask some grubby tots - hey kids, which way will take me to the top of that mountain, to see the river insert a brow into the abyss
Những em bé ngó nhau, lời ngọng ngịu trên môi vạch cho tôi một con đường.
The kids look at each other, in their babbling way they trace a road for me.

Những ngày phiêu lưu trên đất lạ, với mình, tôi hỏi những cô gái tỉa bắp bên đường, chị ơi ngã nào thì tới cánh đồng, bầy dê nhỏ vùi mặt vào cỏ rối, bên lối đi nhiều hoa dại, lúa xỏ mầm qua đất, xanh non. Những cô gái gạt mồ hôi, ánh mắt cười lung linh trao cho tôi một con đường.
Days roaming in an unfamiliar land, with myself, I ask a girl picking corn at the roadside - sister, which crossroads leads to open field, a herd of small goats dig their snouts into tangle grass, along the path there are lots of wildflowers, rice stalks thread their snouts up through the soil, green, young.  The girls wiping off sweat, brilliant, laughing eyes deliver a road to me.

Những ngày rong ruỗi trên đất lạ, chỉ mình, tôi một lần ngẩn ngơ hỏi con đường, lối nào sẽ dẫn đến người. Đường im lặng đi lên đồi mải miết, người ngốc ơi, chỉ cần dừng chân lại, sẽ thấy người.
Days of rambling in an unfamiliar land, only myself, I once foolishly asked for directions, which way will take me to someone.  The silent road preoccupied itself with ascending the hill, hey you fool, you only need to stop in your tracks to see someone.

nguồn: TuSauRieng 1 tháng 5 2008

Lời kết của bài thơ nói hết: "người ngốc ơi, chỉ cần dừng chân lại, sẽ thấy người."  Trong bài thơ, nhà thơ muốn đi xem cảnh lạ, nhưng mọi lần hỏi đường thì thực sự "thấy người."  Sức quan sát của Nguyễn Ngọc Tư rất tinh vi.  Mặc dù mải miết theo mục đích của mình thì cứ ghi lại những chi tiết làm cho phong cảnh mới đẹp.  Đẹp do những người cho / vạch / trao mình một con đường.  Nhưng con đường được khám phá này trả lại cho mình sự "im lặng" - im lặng để mình tự khám phá mình.

2 nhận xét:

Nhị Linh nói...

"người" ở đây theo tôi là số ít, "a person", nhưng đồng thời cũng là người trừu tượng, người nói chung, nhưng kiểu gì cũng không thành "the people" được

cheers

tây bụi nói...

Tôi rất cám ơn Nhị Linh đăng nhật xét này. Vậy chắc tôi nên dịch người với từ "someone"? Nhưng people cũng có nghĩa là "human beings." Thì hình như người ở đây phải có nghĩa là một con người chính xác. Như vậy là: "từ dùng để gọi người đối thoại với ý thân mật hay khinh thường." Tôi sẽ cố sửa lại bản dịch này.