tây bụi: Tóc hát (Singing Tresses) - Võ Thiện Thanh (2006?)

17 tháng 1, 2011

Tóc hát (Singing Tresses) - Võ Thiện Thanh (2006?)

Dường như ai đó ngang qua lối về, gió cuốn tóc thề
It looks like there's someone crossing the road home, wind swirls her tresses
Dường như trong gió tóc đang nói gì lắng nghe dùm tôi.
It looks like in that wind, her tresses are saying something, help me listen.
Dường như đâu đó nghe trong gió thoảng, tiếng hát mơ màng.
It looks like somewhere sounding in the waft, a voice sings dreamily
Dường như em đã lặng thầm qua đây dịu dàng tóc mây.
It looks like you passed noiselessly, your gentle, lovely hair.

Nghe như lời ca thiết tha êm đềm, một chiều im nghe tóc hát
It sounds like passionate, peaceful lyrics, an quiet evening listening to the song of your tresses
Sẽ mơ màng buổi chiều mây trôi lững lờ
It will be a dreamy evening, drifting clouds, unhurried
Lời ca bay trong làn gió...
Words sung, floating in the wind...

Phải chi mình nhẹ nhàng tựa làn mây, lướt gió êm đềm
If only I could rest lightly upon the clouds in peaceful breezes
Phải chi mình dịu dàng tựa nụ hoa, nở trong bình minh
If only I could gently rest upon a blossom blooming at dawn
Phải chi mình mềm thật mềm và suôn, sóng sánh trong chiều
If only I was really soft, really soft and easy, undulating in the evening
Để mãi vờn bay giữa bầu trời xanh đắm say cùng gió với mây
To forever frolic in the blue skies, drunk with wind and clouds.

Tôi mới nghe bản tiếng Anh của bài hát này do Đoan Trang hát với tên "Flowing Hair." Vì vậy tôi đi tìm đến bản gốc tiếng Việt "Tóc hát." Đọc các tờ báo tôi thấy nhiều người phê bình nhạc trẻ hiện nay thiếu những bài ca "vượt thời gian" như hồi xưa.

"Tóc hát" là một bài ca thật hay của thời đại này. Giai điệu ngũ cung của bài hát này linh động và dễ nhớ, dễ hát. Ca từ thì vui tươi và hợp với thẩm mỹ lâu năm của thơ và nhạc Việt. Ca từ này không kể chuyện, không tỏ tâm sự nhưng lại vẽ một bức tranh.

"Tóc hát" đơn giản là "hair sings" - bằng tiếng Anh chưa nghe hay lắm. Chữ "tress" nghe văn chương hơn, có nghĩa lọn tóc, hay tóc dài. "Tóc hát" phát triển từ một khoảnh khắc. Tất nhiên các sợi tóc phải im tiếng - giai điệu này xuất phát từ trí tưởng tượng của tác giả.

Riêng hình ảnh một cô qua trường nhìn của tác giả gây cảm hứng cho cả bài ca. Khó biết cô này là ai - người tình, hàng xóm, hay một cô chưa từng nhìn thấy. Nhưng nét dịu dàng của cô ấy tạo một giấc chiêm bao đẹp đẻ. Các nhân vật chính là tóc, gió và mây. Chữ "em" chỉ xuất hiện một lần - và chúng tôi chưa chắc lắm về em đó - "dường như em" - có vẻ như "em đã lặng thầm qua đây dịu dàng tóc mây." Chữ "đã" nghĩa là xây ra trước (trong một lát) và hiện nay chỉ lưu lại trong trí tưởng tượng của tác giả. Bài ca này cũng không có tôi / ta nào chỉ có mình - một "mình" cũng không chắc chắn lắm. "Mình" này được ao ước ("phải chi").

Tôi rất vui nhìn thấy bài ca này thành một văn hóa phẩm của quần chúng tự phát.