21 tháng 10, 2013

Đợi anh về (Await My Return) - Simonov / Tố Hữu (1950)

Tố Hữu dịch đúng ý nghĩa bài thơ Nga này. Thực ra Tố Hữu dịch từ một bản dịch tiếng Pháp. Vì vậy không tôi không được biết các chi tiết không đúng theo bản nguyên là do dịch giả người Pháp hay của Tố Hữu.

Ý chính của "Đợi anh về" / "Жди меня" là sự thiêng liêng của một người vợ / người tình trông chờ người chiến sĩ đi chinh chiến trường kỳ.  Việc nàng đợi, lòng tin của nàng là như một bùa.  Là như phép lạ bảo đảm rằng dù đi bao lâu chàng chiến sĩ nhất định sẽ về.  Nàng không tin hết lòng, thì chàng chẳng về.

Một điều đáng tiếc cho Tố Hữu là bỏ chữ Желтые nghĩa là màu vàng: "Mưa vàng có rơi dầm dề."  Hai câu cuối của bản tiếng Nga cũng rất hay - "Просто ты умела ждать, / Как никто другой." - "Chính em biết cách đợi chờ / Không như các kẻ khác."  Nghĩa là chỉ có lòng tin thiêng liêng, thần thông của nàng được cứu chàng chiến sĩ ấy.  "Ты спасла меня" - "Em đã cứu anh."

Bài thơ lãng mạn này cũng hơi cá nhân của nghĩa - hai người yêu nhau chỉ có nhau, có mối quan hệ vững chắc hơn tất cả mối quan hệ khác.

Theo: Độc Lập 1 tháng 4 1950, tr. 20


Constantin Simonov mới 30 tuổi, nhưng đã lừng lẫy trong văn giới Nga.  Trong 4 năm chiến tranh với Đức, ông theo Hồng quân dự rất nhiều tận.  Ông có mặt trong trận Tổng phản công vĩ đại vào Stalingrad.  Bốn lần ông được tặng quân công.  Khi mới chiến tranh, đông đóng Trung úy, ngày chiến thắng ông được thăng đại tá.

Ông làm phóng viên cho rất nhiều tờ báo.  Ngoài hàng trăm bài báo, trong khoảng 4 năm ông đã xuất bản 4 tập thơ, tập ký sự, một vỡ kịch, một tập tiểu thuyết rất lớn: "Ngày và đêm Stalingrad."  Ông còn viết rất nhiều truyện để quay phim.

Bài thơ dưới đây là 1 bài thơ nổi tiếng cùa nhà văn trẻ ấy. làm ở Stalingrad: Bộ đội Nga không ai không có bài thơ nẩy trong mình.  Người ta đã gọi bài "Đợi anh về" là bài thơ luôn luôn có rong bị của mỗi chiến sĩ Hồng quân.

Chúng tôi đăng bài thơ nầy để giới thiệu với các bạn yêu văn nghệ một tác phẩm hay của phong trào lãng mạn cách mạng ở một nước bạn tiên tiến.

Em ơi đợi anh về !
Dear! Wait for my return! 
Đợi anh hoài em nhé,
Wait always dear, alright,
Mưa có rơi dầm dề,
Though soaked by rain,
Ngày có buồn lê thê
Days drag sadly on
Thì em ơi em cứ đợi
Dear, wait, wait for me still
Dù tuyết rơi bão nổi
Though blizzard snows fall,
Dù nắng cháy em ơi!
Though the sunlight burns, my dear!
Bạn cũ đã quên rồi,
Old friends have forgotten,
Đợi anh hoài em nhé.
Wait for me always dear, alright.
Tin ai dù vắng vẻ,
Belief in someone though absent,
Lòng ai dù tái tê,
Though their hearts are numb
Chẳng mong chi ngày về
And there's no hope for a day of return
Thì em ơi em cứ đợi
Dear, my dear, keep waiting
Em em ơi, cứ đợi!
Dear, dear, keep waiting!
Đợi anh, anh lại về
Await me and I'll return
Dù ai nhớ thương ai
Though someone longs
Chẳng mong có ngày mai
With no expectation of tomorrow
Dù mẹ già con dại
Though old mother, young kids
Hết mong anh trở lại
Have given up hope of my return
Dù bạn viếng hồn anh
Though friends pay their respects to my soul
Yên nghỉ nắm mồ xanh
Resting in peace at green grave
Nâng chén tình cốc cạn
Raise their cups of friendship, drain the glass
Thì em ơi, mặc bạn,
Then my dear, ignore our friends,
Đợi anh hoài em nghe
Wait for me always, do you hear?
Tin rằng anh sắp về
Believe that I'm about to come home

Đợi anh, anh lại về
Wait for me, I'll return 
trông chết cười ngạo nghễ
Regarding death in scoffing laughter
Ai ngày xưa rơi lệ
Whoever long ago had teardrops fall
Hẳn cho sự tình cờ
Surely for the chance
Nào có biết bao giờ
Of knowing if ever
Bởi vì em ước mong,
Because you wished,
bởi vì em trông ngóng
Because you awaited
Tan giặc bước đường quê
The dispersal of the invaders stepping the roads of our home
Anh của em lại về
Your man actually returned
Vì sao anh chẳng chết
Why didn't I die
Nào bao giờ ai biết
Nobody could ever know
Có gì đâu em ơi
But it's not much dear
Chỉ vì không ai người
It's only because no person
Biết như em chờ đợi
Knew like you who waited

Tố Hửu dịch theo bản dịch chữ Fáp của P. Luquet



Wait for Me ̣(bản dịch từ tiếng Nga từ trang Konstantin Simonov)

tặng Valentina Serova

Wait for me, and I'll come back!
Wait with all you've got!
Wait, when dreary yellow rains
Tell you, you should not.
Wait when snow is falling fast,
Wait when summer's hot,
Wait when yesterdays are past,
Others are forgot.
Wait, when from that far-off place,
Letters don't arrive.
Wait, when those with whom you wait
Doubt if I'm alive.
Wait for me, and I'll come back!
Wait in patience yet
When they tell you off by heart
That you should forget.
Even when my dearest ones
Say that I am lost,
Even when my friends give up,
Sit and count the cost,
Drink a glass of bitter wine
To the fallen friend -
Wait! And do not drink with them!
Wait until the end!
Wait for me and I'll come back,
Dodging every fate!
"What a bit of luck!" they'll say,
Those that would not wait.
They will never understand
How amidst the strife,
By your waiting for me, dear,
You had saved my life.
Only you and I will know
How you got me through.
Simply - you knew how to wait -
No one else but you.

bản tiếng Nga:

В.С.
Жди меня, и я вернусь.
Только очень жди,
Жди, когда наводят грусть
Желтые дожди, желтый
Жди, когда снега метут,
Жди, когда жара,
Жди, когда других не ждут,
Позабыв вчера.
Жди, когда из дальних мест
Писем не придет,
Жди, когда уж надоест
Всем, кто вместе ждет.
Жди меня, и я вернусь,
Не желай добра
Всем, кто знает наизусть,
Что забыть пора.
Пусть поверят сын и мать
В то, что нет меня,
Пусть друзья устанут ждать,
Сядут у огня,
Выпьют горькое вино
На помин души...
Жди. И с ними заодно
Выпить не спеши.
Жди меня, и я вернусь,
Всем смертям назло.
Кто не ждал меня, тот пусть
Скажет: - Повезло.
Не понять, не ждавшим им,
Как среди огня
Ожиданием своим
Ты спасла меня.
Как я выжил, будем знать
Только мы с тобой,-
Просто ты умела ждать,
Как никто другой.

1 nhận xét:

Nguyễn Thị Tuyết nói...

Xin chan thanh cam on Ban Tay Bui da chiu kho suu tam ra ban goc bang Tieng Nga cua bai tho Doi Anh Ve cua Simonov.
Toi rat yeu thich tam tinh cua lua doi nay, that lang man cach mang! Va toi cung rat quy trong Nha Tho Simonov!
Truoc day, bai tho con duoc pho nhac nua, nhung toi cu thac mac hoai cau hat: DOI ANH, ANH LAI VE TRONG TIENG CUOI NGAO NGHE...
Nay nho co ban goc, toi moi duoc hieu dung y tuong cua tac gia va cang yeu thich bai tho hon nua!