Kẻ ngoài cuộc (The Outsider) - Nguyễn Bình Phương (2007)

gốc cây sấu (ngưồn: boitoan.org)

Anh vứt bỏ đồng hồ
You cast off your watch
và thành người ngoài cuộc
and became an outsider

Họ hân hoan chờ anh ở nơi mây sẽ dừng
They joyously await you at a place where the clouds will be still
cái lãng quên tuyệt đẹp
a splendid forgetfulness
nơi ánh chớp soi đường cho chớp sáng yếu hơn
where light flashes illuminate the road, flash more weakly
còn ánh chớp đời ta thì không ai soi tỏ
but the flashing light of our lives no one illuminates

Những cơn hoang tưởng mờ
Faded hysteria
lảy bảy chết dọc theo kim phút
trembling and dying follow the minute hand
những tích tắc cố rướn thêm một nhịp
ticking strains to make yet another beat
rồi ngã vào hư không
then plunges into the void

Họ hân hoan chờ anh đổ xuống
They joyously await your collapse
triệu đôi cánh bay lên
a million pairs of wings ascend
mỗi con bướm một bầu trời đỏng đảnh
for every butterfly a haughty firmament
cuốn tràn lan trên nóc những thánh đường
rolling widely upon the cathedral's rooftop
những câm lặng kéo về nhẫn nại quỳ hai bên hàng phố
muteness drags it back, perseverance kneels at the roadside
cùng ánh chớp mùa thu
with autumn's light flashing
đã khoá chặt lại lời kết thúc
tightly locking up the concluding words

Dưới gốc sấu già có một người bỏ cuộc
At the foot of the sapindus there's someone who has dropped out
anh đứng ngoài anh buông thõng tay
you stand outside, you dangle your arms

Nhưng ở nơi trống không rờn rợn ấy
But in that shuddering emptiness
nơi chết lặng
of silent death
vẫn tích tắc tích tắc tích tắc
there's still tick tock, tick tock

nguồn: Tạp chí Sông Hương số 226 (tháng 12 2007)

Kẻ ngoài cuộc là người không phải theo quy ước - lắm lần là bởi vì bị vạch ra. Chính hành động của kẻ này làm cho bị vạch ngoài - anh ấy "vứt bỏ" một chiếc đồng hồ.  Nhưng nói "vứt" có vẻ như kẻ này không cố ý, hay không suy nghĩ nhiều trước khi làm hành động này.

Có phải là cuộc sống ngoài cuộc có nghĩa rằng kẻ này không muốn bị ràng buộc, muốn tìm được một kiểu tự do?  Nhưng ai "hân hoan"?  Nếu được hân hoan thì cái vũ trụ "ngoài" cũng phải rất tốt với mình với "cái lãng quên tuyệt đẹp."  Song với kiểu "lãng quên" này thì người ta cũng mất nhiều - "không ai soi tả" được đời mình.  Lúc "buông thõng tay" là như kẻ là chỉ có hai tay trắng - không được gì để mang theo, hay không bắt phải mang gì theo.

Có lẻ kẻ này phải chạy xa "những cơn hoang" và còn bị ám ảnh là các tiếng "tích tắc" (tiếng của thời gian trôi qua) của đời thường.  Được giải thoát tình hình này thì mình cứ được "ngã vào hư không."  Nhưng có lẻ kẻ này "bị" hân hoan vì "họ" còn "chờ anh đổ xuống" hay "ngã vào hư không."  Như bị một cuộc tấn công của triệu con bướm.

Rút cuộc sự "đổ xuống" hay "hư không" thuộc về "nơi không rờn rợn ... nơi chết lặng."  Dù sao đã bỏ chiếc đồng hồ ấy đi nữa, nhưng tiếng "tắc tích" của chiếc đồng hồ ấy vẫn kêu vô tận.