nhạc Surf

Có rất nhiều bài hát Việt theo điệu hay tiết tấu surf. Trong nhạc Việt thì surf cũng gồm những tiết tấu "surf rock," "disco surf," "light surf," và "slow surf."

Tôi chưa bao giờ thấy chữ "Surf" ghi trên một bản nhạc Mỹ. Surf là một thể loại hoặc một phong cách biểu diễn.

Theo The New Grove Dictionary of American Music (H. Wiley Hitchcock và Stanley Sadie, biên tập. New York, NY: Grove's Dictionaries of Music, 1986, tập 4, tr. 334) thì nhạc surf là "A style of rock-and-roll developed in the early 1960s, which celebrated the California surfing culture" (Một phong cách nhạc rock and roll phát sinh từ đầu thập niên 60 mà ca tụng văn hóa surf ở California). Nét nhạc của phong cách này là "extreme diatonicism, light but driving rhythms, reverberating guitar, close-harmony singing" (Nặng về tính âm nguyên, đàn ghi-ta vang lại, giọng hát hòa chặt nhau). "The appeal of the style arose from its sense of freedom and motion" (Sức hấp dẫn của phong cách này nảy sinh từ ý thức tự do và vận động).

Theo New Grove Dictionary thì "Domino" (1956) của Roy Orbison là một tác phẩm có phong cách surf trước khi có nhạc surf thật.

"Walk Don't Run" của The Ventures cũng được coi như một tác phẩm tiền phong của nhạc surf mặc dù bài ca này chưa chính thức được gọi là nhạc surf. "Walk Don't Run" được vị trí số 2 của danh sách top 40 của Billboard trong tháng 7 1960.

"Apache" (1960) của The Shadows, một ban nhạc Anh quốc được rất ưa thích ở Châu Âu nhưng không được biết đến ở Mỹ, cũng có phong cách surf. Nhạc của bài "Apache" bắt chước nhạc phim cao bồi Mỹ.

Hai ban nhạc The Ventures (ở Bắc Việt gọi là Vanh Tuya) và The Shadows (gọi là Sô-đu) có gây ảnh hưởng lớn trong giới nhạc trẻ Việt Nam thời ấy. Nhất là thành phần người trong nhóm - ghi-ta lead, ghi-ta rhythme, ghi-ta bass, và trống.

Nói đến nhạc surf thuần túy thì những người đi trước là Dick Dale và ban nhạc The Beach Boys. Theo những tài liệu tôi đọc "Let's go trippin'" của Dick Dale and the Del-Tones là tác phẩm surf đầu tiên. Bài hát này chỉ lên vị trí #60 của Billboard.

Beach Boys thì làm mưa làm gió với phong cách surf. Họ hát theo kiểu barbershop (bây giờ chắc người ta gọi là boys bands, hay a cappela) và chơi nhạc thì phong cách The Ventures, The Shadows.

Bài hát đầu tiên của the Beach Boys là "Surfin'" năm 1961 (vị trí 75 trên danh sách Billboard).


Hit đầu tiên của Beach Boys là "Surfin' Safari'" năm 1962 (vị trí 14).

Rồi bài ca "Surfin' U.S.A." lên vị trí #3 năm 1963.

Rồi năm 1964 Beach Boys được bài ca #1 với "I get around."

Nói đến tiết tấu surf kiểu The Ventures, The Beach Boys thì đại khái là như sau:

_ _ x _ _ _ x x
1 _ 2 _ 3 _ 4 _

Mặt sau của đĩa này là "Don't Worry Baby" cũng lên vị trí #24 của Billboard. Theo ý tôi, bài này là một kiệt tắc của nhạc phổ thông.


Nhạc Việt thì có một tiết tấu "Slow Surf" nhưng các nhạc sĩ Mỹ không bao giờ nói đến tiết tấu ấy. Nhưng có lẽ bài "Don't Worry Baby" có thể được coi như "Slow Surf"?

(Bài ca "Push It" của Garbage (1998) có trích bài "Don't Worry Baby - nghe từ 0:38).