8 tháng 5, 2010

Tiếng hót chim đa đa (The Partridge Song) - Võ Đông Điền (1999)

Ngày nào em tuổi mười lăm
Once when you were fifteen

Em hay nghe tôi ngồi đánh đàn
You'd listen to me sit and play my lute

Tiếng đàn làm nỗi nhớ mênh mang
The lute's sound makes boundless longing

Rồi thời gian dần trôi mau
Then time ebbed quickly past

Em không nghe tôi dạo phím đàn
You didn't hear me at the frets

Mà chỉ nhìn lén lén bên sông
But just looked furtively at the river



Sao em không như ngày nào sang đây nghe tôi ngồi đàn
Why weren't you like before, coming to hear me play

Để điệu đàn buồn mênh mang
For the lute's notes to be sad, boundless
Em như mây trôi dịu dàng trôi lang thang trên bầu trời
You're like a gentle cloud wandering in the firmament

Và mây đã xa tôi
And that cloud went far from me

Ầu ơ, ầu ơ ...
Ah o, ah o



Có con chim đa đa nó đậu cành đa
There was a partridge it landed on a banyan branch

Sao không lấy chồng gần mà đi lấy chồng xa
Why didn't you take a husband nearby but took one from afar

Có con chim đa đa hót lời nỉ non
There's a partridge singing words of lament

Sao em nỡ lấy chồng từ khi tuổi còn son
Why did you take a husband from when you're still untouched

Để con chim đa đa ngậm ngùi đành bay xa
So the partridge feeling sorry must fly far away



Tình cờ tôi gặp lại em
By chance I met you again

Ta đi chung trên một chuyến đò
We went aboard the same ferry crossing

Con đò chiều đưa khách sang sông
The evening ferry took its customers across the river

Tình cờ ta nhận ra nhau
By chance we recognized each other

Nghe mênh mông nhớ chuyện hôm nào
Listening vastly recalling the stories of those days

Để đò chiều sóng vỗ lao xao
So the evening ferry was slapped by rustling waves



Hôm cô dâu sang nhà chồng qua sông trên con đò hồng
The day a bride went to her husband's house crossing the river on a rose colored ferry

Mà giọt buồn nhỏ bên sông
Tiny sad drops along the river

Hôm cô dâu sang nhà chồng ai ru con nghe buồn lòng
The day the bride went to her husband's house, who sings a lullaby, feels sad at heart

Lời ru nghe nhớ mong
Words of a lullaby of longing

Ầu ơ, ầu ơ ...



Bài ca này được vào Làn Sóng Xanh tháng 8 1999 và được vị trí số một trong tuần 26 tháng 9 1998 do Quang Linh hát.

Chắc bài hát này được nhiều người yêu thích do đôi câu "Có con chim đa đa nó đậu cành đa / 
Sao không lấy chồng gần mà đi lấy chồng xa" nghe rất là ca dao. Nhưng tôi chưa thấy ca dao nào với chủ đề này. Chỉ có một chuyện dân gian về chim đa đa không liên quan gì đến tình yêu. Hình như sang sông thì phải có chim sáo, phải không?

Cái chủ đề "sang ngang" đã được phổ biên đã lâu năm rồi. Và một phần lớn các ca khúc, thi phẩm thì viết về tình trạng của người phụ nữ bắt buộc đi lấy chồng lạ. Có phải những tác phẩm viết về các chàng trai bị bỏ lại là một hiện tượng mới hơn. Có lẽ bài ca nổi bật nhất theo chủ đề này là "Sao em nỡ vội lấy chồng" của Trần Tiến?

Từ 1999 trở sau có phải lấy chồng xa có ý nghĩa đi nước ngoại? đi lấy chồng người Việt hải ngoại?

Theo tập nhạc Khác nhạc tình yêu (Nxb Âm Nhạc, 2006) thì bài ca này theo nhịp Latin Rock. Cái chất Latin vẫn hợp với miền Lục Tỉnh.



Rồi có ban nhạc Hắc Miêu chơi bài ca này kiểu "dân tộc":



Tôi thấy một số nét yếu về dân tộc tính trong ca khúc này. Đoạn "Sao em không như ngày nào sang đây nghe tôi ngồi đàn" là như một sequence: sáu nốt sau lặp lại sáu nốt đầu - chỉ thấp hơn một cung. Giữa hai từ "tôi" và "ngồi" có quãng năm giảm (một quãng không có trong nhạc truyền thống Việt Nam). Rồi hai câu đều có mô hình - 4 từ không dấu, 2 từ dấu huyền.

1 nhận xét:

cậu ấm thơ ngây nói...

Ban nhạc Hắc Miêu, dễ thương quá. Nghe ban nhạc hát bài này, với cách này vào một ngày mưa như hôm nay thì mùi quá.
nhân tiện, cảm ơn bác đã giới thiệu bài thơ của Federico García Lorca, nó có ích cho em lắm. lắm lắm.