25 tháng 4, 2014

Kiểu người 54 (The Style of Fifty Four) - Vũ Thạch (1964)

Trông anh mà chán cho anh
When I look at you I get fed up
Xưa không lạ lắm nay thành lố lăng
Long ago it wasn't so strange but nowadays it's ridiculous
Áo hở ngực với quần phăng
Your shirt half covering your chest and tube trousers
Thắt lưng ngang bụng vừa bằng ngón tay
The belt across your belly is only wide as a finger

Trên làn môi đã hơi dày
Upon your lips, a little thick 
Rung rinh điệu thuốc khói bay phì phèo
Swings a cigarette, smoke puffed in and out
Đôi kính trắng "thỉnh thoảng" đeo
The white-rimmed glasses you "sometimes" wear
(Mỗi khi anh muốn ra điều học... cao!)
(Any time you want to look like you've been educated... well!)
Tóc anh mới lạ làm sao?
Your hair is au courant and how?
Đen, vàng, nâu, đỏ... khác nào đất nung.
Black, yellow, brown, red... no different than baked earth.
Lại còn cặp, sấy lung tung
And there's your briefcase, all dried out
Nhấp nhô xoăn tít như vòng lò xo
Swaying, curled like a spring

Muốn thêm hấp dẫn các cô
You want to be more exciting to the girls
Khuỳnh tay đi, đứng khoa "đi" khoe... "hùng."
Arms akimbo, stand gesturing to show off your "virility."
Gặp nam: mắt sếch trợn trừng
Meet a guy: eyes askance, staring wide open
Nữ thời "chiếu tưởng" tưởng không chịu rời!
Girls of the "reflection" era, cannot break away
Tính ra đã chục năm rồi
If you add it up it's been a decade already
Mình anh còn giữ kiểu người năm tư
And it's you alone who holds one to style of a fifty-four person
Dậm chân lùi lại thế ư,
Pounding your feet and stepping backwards like that,
Thanh niên như thế bây giờ ai khen...?
You like that these days, who would praise that...?


nguồn: Thời mới 27 tháng 9 1964, 2.


Bài thơ này viết thời kỳ "ba sẵn sàng."  Theo trang web của Bảo tảng lịch sử Việt nam, ngày 9 tháng 8 1964 Ban Chấp hành Thành đoàn Việt Nam khởi đầu phong trào này cho thanh niên Hà Nội.  Sau một tuần hơn 80,000 thanh niên Hà Nội nhập ngũ để đánh Mỹ.

Tuy thế, Hà Nội lúc bấy giờ cũng có những thanh niên không sẵn sàng, không muốn nhập ngũ, không muốn đánh Mỹ.  Còn nữa thửa ấy cũng có thanh niên, dù sẵn sàng hay không sẵn sàng, không được phép nhập ngũ vì lý lịch của họ.

Bài thơ viết trên hơn một tháng sau phong trào ấy nêu ra gương tích cực là thanh niên "kiểu người 54."  Ở Hà Nội có những người ở lại, tức không di cư vào nam, mà không ưa chính sách của những người từ chiến khu về thành.  Lúc mà chính sách ấy đòi một xã hội mới họ không muốn "tiến" theo tiêu chuẩn mới ấy.  10 năm sau những người đó còn ở Hà Nội với lối sống "lố lăng" mà những người có quyền thấy không thích hợp và khó chịu.  Thanh niên trên bị kết tội là muốn tạo ra hay đi theo một diện mạo tỏ ra một thái độ không sẵn sàng.

50 năm sau thì khác - tóc "đen, vàng, nâu, đỏ" nhất định được khen.

Không có nhận xét nào: