Phạm Thế Mỹ, 1930-2009

Bìa sau của bản nhạc tác giả xuất bản năm 1972

Thương quá Việt Nam (I love you so, Vietnam) - Phạm Thế Mỹ (1969) - Jason Gibbs dịch

1.
Em nghe gì không hỡi em con chim nó hót vang đầu hè
Do you hear anything, do you? the bird it sings echoing at the veranda
Em thấy gì không hỡi em con chim nó múa trên cành tre
Do you see anything, do you? the bird it dances on the bamboo branch

Hót đi chim, hót đi chim hót cho hồng mặt trời quê ta
Bird sing on, Bird sing on for the rosy sun of our homeland
Hót đi chim, hót đi chim hót cho đời nhọc nhằn trôi xa
Bird sing on, Bird sing on so this wearisome life flows far away

Chim trên đồng chim trên non chim tung cánh xóa tan sương mù
Birds in fields, birds on the mountains, dart far wiping away the fog
Chim trong hồn chim trong tim
Birds in my soul, birds in my heart
Ôi thương quá tiếng chim Việt Nam
Oh I love you so, singing birds of Vietnam

2.
Hoa cúc vàng trên sân anh xinh như áo mới em ngày nào
The yellow daisy in my yard is pretty like your new gown any day
Hoa nắng hồng trên quê anh xinh như má thắm em ngày xanh
The flower in rosy sunshine in my village is pretty like your red cheeks on youthful days

Nắng lên đi, nắng lên đi nắng lên hồng nụ cười quê em
Sunlight rise, sunlight rise, rise to bring a rosy glow to the smiles of your village
Nắng lên đi, nắng lên đi nắng lên hồng ruộng mạ xanh thêm
Rise sunlight, rise to bring a rosy glow to fields of ever more rice seedlings

Hoa tim người hoa yêu thương hoa thơm ngát thế gian đêm buồn
Flower in their hearts, loving flower, flower smelling sweet in the world on a sad night
Hoa trên đồi hoa trên môi
Flowers on the hills, upon your lips
Ôi thương quá cánh hoa Việt Nam
Oh I love you so, flowers of Vietnam

3.
Trăng sáng ngời trên môi hoa trăng lên tiếng hát vui đêm già
The moon shines brightly on flowery lips, the moon rises happy singing in the old night
Trăng sáng ngời trên non xa trăng xua bóng tối trong hồn ta
The moon shines upon the distant mountains, the moon drives away the shadows in our souls

Sáng lên trăng, sáng lên trăng sáng cho người tìm về bên nhau
Moon grow bright, moon grow bright, brighten so the people find a way back beside each other
Sáng lên trăng, sáng lên trăng sáng cho tình người nở đêm sâu
Moon grow bright, moon grow bright, brighten so people's love blooms in the deep night

Trăng muôn đời trăng muôn nơi trăng đem bóng mát cho muôn người
Moon of thousands of lives, of thousands of places brings fresh shade to thousands of people
Trăng thanh bình trăng yên vui
Moon of peace, moon of happiness
Ôi thương quá ánh trăng Việt Nam
Oh I love you so, moonlight of Vietnam

4.
Bao nhiêu đèn bao nhiêu hoa bao nhiêu nến thắp lên trong hồn
So many lamps, so many flower so many candles lit in their souls
Yêu quê Mẹ yêu quê Cha yêu luôn những mái tranh làng xa
Loving my mother's village, love my father's village, always love the thatched roofs of distant villages.

Thắp tim lên thắp tim lên thắp cho tình người dậy trong ta
Light up our hearts, light them so human life awakens inside us
Thắp tim lên thắp tim lên thắp cho mặt trời dậy trong ta
Light up our hearts, light them so the sun awakens inside us

Yêu thương người yêu thương ta yêu luôn những thú hoang rừng già
Love others, love ourselves love the beasts in the old forests
Yêu bạn bè như yêu ta
Love our friends as we love ourselves
Ôi thương quá trái tim Việt Nam
Oh I love you so, the Vietnamese heart.



Phim video này cũng hợp với bài ca này. Nhưng cảnh trong video trông khá "thanh niên xung phong." Hiện nay các làng xã Việt Nam vắng các thanh niên, vậy video này có vẻ hoài cổ.

Bài ca này tựa vào dân ca vùng Nghệ Tĩnh (ông Mỹ kể rằng vì đó là miền quê của Hồ Chí Minh). Viết thời một phần lớn các làng Việt đã thành chiến khu vậy bài hát là ước mộng về hòa bình. Nói chung bài hát này khá buồn - đời nhọc nhằn ở làng quê thì không thể nói là không có. Ông Mỹ tin nhiều ở trái tim Việt Nam để xóa nỗi buồn ấy. Dịch chữ "thương" là "love" như thương cũng có nghĩa là "pity."

Đăng Lan và Xuân An hát thời bấy giờ các đoạn đầu nghe buồn man mác.



Vợ chồng tôi được gặp và nói chuyện với Phạm Thế Mỹ năm 2001 ở nhà riêng của ông ở Quận Tư Sài Gòn. Ông vui tính, cởi mở, hiền và kể nhiều chuyện hay. Thời chiến tranh Việt Mỹ ông là một người cộng sản nằm vùng. Đất Việt thống nhất ông được tham gia mọi hoạt động âm nhạc ở một miền Nam giải phóng, nhưng thực ra ông không ưa chính sách văn hóa lúc bấy giờ. Tôi rất buồn biết rằng tôi sẽ không bao giờ gặp lại nhạc sĩ Phạm Thế Mỹ.