Phương Xa (Long Distance) - Vũ Hoàng Chương (1940?)

Nhổ neo rồi thuyền ơi xin mặc sóng
Anchor hoisted, vessel please pay the waves no mind
Xô về Ðông hay giạt tới phương Ðoài.
Thrust east or drift westward
Xa mặt đất giữa vô cùng cao rộng
Far from land midst boundless expanses and heights
Lòng cô đơn cay đắng họa dần vơi.
A heart, lonely, bitter, calamity gradually ebbs

Lũ chúng ta lạc loài dăm bảy đứa
Our gang, lost, the half dozen or so of us
Bị quê hương ruồng bỏ giống nòi khinh.
Forsaken by our homeland, our race scorned
Bể vô tận sá gì phương hướng nữa
Boundless sea, don't worry any more about our course
Thuyền ơi thuyền theo gió hãy lênh đênh.
Oh vessel, follow the wind, stay adrift

Lũ chúng ta đầu thai lầm thế kỷ
Our gang, brought to life in the wrong century
Một đôi người u uất nỗi trơ vơ.
A couple of melancholy people, forlorn
Ðời kiêu bạc không dung hồn giản dị
Frivolous lives not suited to a simple life
Thuyền ơi thuyền xin ghé bến hoang sơ.
Oh vessel, please visit neglected docks.

Men đã ngấm, bọn ta chờ nắng tắt
Ferment absorbed, we wait for the sun to be put out
Treo buồm cao, cũng cao tiếng hò khoan
Hang the sails high, we lift our voices high with a heave ho
Gió đã nổi, nhịp trăng chiều hiu hắt
The wind has risen, the moon spans the sky, evening's zephyrs
Thuyền ơi thuyền, theo gió hãy cho ngoan.
Oh vessel, be good, follow the wind.


Nhị Linh viết rằng bài thơ này "miêu tả tâm trạng hoang mang chán nản ở những con người độ tuổi đôi mươi [và] phát biểu một mơ ước nơi đáy lòng của thanh niên: Đi." Như vậy bài thơ này được coi như một bài du ca.

Tôi đọc và dịch bài thơ này thì nghĩ khác - đi là không nhất thiết phải đi thật. Có lẽ ý bài thơ này là mình cảm tưởng như không thể sống theo đường mòn, không thể theo sự sẵn có, cái chính thống. Và cũng chấp nhận sự tình cờ đến đưa mình đến với tình hình, cảm giác chưa toán đến. "Bị quê hương ruồng bỏ" - ý chính là cảm thấy "lạc loài" trong hoàn cảnh quen thuộc. "Lũ chúng ta" là những người ngoài cuộc, không hợp với thời cuộc ("lầm thế kỷ"). Như vậy tác giả lênh đênh tại chỗ - trong tầm suy nghĩ. Tôi nghĩ rằng bài thơ nói đến khả năng sống và chấp nhận sự phức tạp, chấp nhận rằng mình không hợp thời. "Bể vô tận" cũng đầy khả năng để tìm tòi, để tự tìm mình. Như vậy mình phải tin ở cơn gió ngoan.