15 tháng 1, 2012

Sa mạc tình yêu (Desert of Love) - Khúc Lan soạn lời (1987?)

Tình yêu anh ơi cút bắt trò chơi
Your love, boy, slips away to grab a toy
Em sẽ trốn khi anh đuổi tìm
I'll run away when you go off on that hunt
Tình sẽ theo thời gian nhạt nhòa phai xin nhớ cho rằng
Love will follow time as it fades, please remember that
Một lần yêu phải trăm lần khổ đau
For each time you love there must be hundred times of pain

Giọt sương ban sớm lấp lánh trên hoa, nụ hoa anh đào
Early morning dewdrops glimmer on the flowers, cherry blossoms
Đời người con gái chỉ biết khi yêu, yêu nồng thắm
The life of girl who only knows love, passionate love
Thì tại sao, thêm nước mắt cho đớn đau nỗi hận sầu
Then why further tears adding pain to sad spite
Em chỉ biết có mỗi anh thôi, cho dù anh trót đắm say với ai em vẫn yêu vẫn đợi chờ
I only know guys like you, even though your passion is fulfilled, I still love, still wait

Mình dìu nhau đi đến bến tình yêu
We guide each other to love's docks
Vòng tay khát khao bao ân tinh
Hands that thirst for so much kindness
Đừng ngại ngùng, đừng để mộng tàn theo năm tháng phai màu
Don't hesitate, don't let the dream die with mounting days that lose their color
Đừng để em phải trăm lần đắng cay
Don't make me bitter a hundred times

Mình dìu nhau tới đất nước xa xôi miền sa mạc nào
We take each to some distant land, some desert
Và rồi nơi đó chỉ có uyên ương xây tổ ấm
And at this place there are only love birds building warm nests
Thì tại sao, tình yêu đó tan vỡ mau, cho từng đêm
So why is it, that love shatters quickly, to each night
Em thao thức gối chiếc canh thâu, nghe từng sợi tóc đớn đau rớt rơi theo những giọt sầu
I'm sleepless on my pillow the long night, can hear each painful hair fall with each sad drop.


Tôi mới biết đến ca khúc đến lúc nghe đĩa album song ca của Thanh Lam và Đàm Vĩnh Hưng với đầu đề này. Xem hai người trông buồn mặc ngụy trang trong bãi cỏ khô ở dưới.



Ảnh này làm tôi nhắc đến các chương trình phim tư liệu thiên nhiên trên đài truyền hình. Ở đây các thú vật cái đực làm nghi thức giao phối cùng nhau - bằng tranh đua, vũ điệu, tiếng hót, tiếng kêu, và phô màu. Tất nhiên con người cũng là một loài thú vật, và ca nhạc cũng thuộc những nghi thức phức tạp của con người.

Tôi không có bia đĩa này nhưng thông tin trên báo cho rằng bài ca này là nhạc Tàu, lời Khúc Lan. Khúc Lan soạn ca từ cũng hay và đầy nữ tính. Tỷ lệ ca từ tiếng Việt với nữ tính rõ rét thì cũng nhỏ, chắc bởi vì số lượng các nữ nhạc sĩ vẫn còn ít tương đối. Còn vẫn có trường hợp của các nhạc sĩ phổ thơ của các nữ thi sĩ như Xuân Quỳnh, Vi Thùy Linh, Trần Mộng Tú, v.v.

Có lẽ việc soạn lời cho một ca khúc ngoại quốc bị coi rẻ - hay chỉ được coi trọng nếu nhạc sĩ và nhạc phẩm được tôn trọng. Tôi nghĩ rằng một giai điệu "nhạc Tàu" sẽ không được tôn trọng. Và cũng có vấn đề mà người Việt nôm na gọi là "đạo nhạc" lúc mà người soạn lời cho rằng giai điệu là của chính mình. Có lẽ một trong những vấn đề chính của chuyện đạo nhạc là việc bản quyền - việc ăn cướp sở hữu trí tuệ (intellectual property) của người ta. Với bài hát "Sa mạc tình yêu" tôi chưa thấy đĩa Việt Nam nào cho đăng lên tên tác giả bài ca này.

Tôi chưa chắc chăn về tên tác giả bài ca ấy - tôi chỉ biết rằng tên bài hát này là "愛の蜃気楼 (砂の城)" [Mirage of Love (Castle of Sand) / Ảo ảnh tình yêu (Lâu đài bằng cát)] của 五輪真弓 - Itsuwa Mayumi. Rất có thể Itsuwa Mayumi là tác giả nữa.



Tôi cũng không biết Khúc Lan dịch bài ca này từ bao giờ. Có lẽ "Sa mạc tình yêu" xuất hiện lần đầu trên băng cát xét Ngày năm vẫn đợi của Khúc Lan làm chung với Julie (Westminster, California: Trung tâm Sản xuất và Phát hành Băng Nhạc Kim Ngân, 1987).



Những năm ngay sau đó thì Ý Lan hát "Sa mạc tình yêu" trên băng Bay đi cánh chim biển (Diễm Xưa 25, độ 1990), Khánh Hà hát trên băng Nhạc tình muôn thuở (Khánh Hà 7, 1992) Quỳnh Hương hát trên đĩa Phố biển (Trung tâm Asia 54, 1993) và Cẩm Vân hát bài này trên băng Em đi Chùa Hương (Tú Quỳnh 59 - năm 1993).

Một người phụ nữ biết rằng người tình của mình chạy theo một cô khác. Phụ nữ ấy nói rằng sẽ không đợi anh ấy về. Nhưng thế nào nữa phụ nữ ấy cứ yêu "dù anh trót đắm say với ai em vẫn yêu vẫn đợi chờ" Giai điệu đoạn nhạc thứ hai với các ca từ ấy có nét nhạc Nhật Bản và cũng nhắc đến hoa anh đào. Phụ nữ ấy hiến "vòng tay khát khao bao ân tinh" nhưng vẫn phải lo rằng sẽ "phải trăm lần đắng cay." Đố ai "xây tổ ấm" ở "miền sa mạc nào." Phụ nữ ấy không trốn được mối tình đơn phương này làm cho bị "thao thức" suốt "canh thâu." Nỗi đau này được mô tả với hình ảnh của sợi tóc rơi xuống như từng giọt mưa.

Từ "mỗi anh" là anh ấy và những người như anh ấy mà phụ nữ này từng quen biết. Nghĩa là phụ nữ không còn mong sẽ được bao giờ gặp một chàng trai thật thả và chung thủy hơn. Khác với nhiều bài ca khác người phụ nữ trong "Sa mạc tình yêu" không còn đôi tám, không còn xuân thì... Người ấy có kinh nghiệm sống dù về đời tình yêu thì kinh nghiệm ấy có nghĩa phụ nữ ấy trải qua nhiều buồn hơn vui.

Một nam ca sĩ chắc không ngồi đợi người tình về, đợi người cô ấy "trót đắm say với ai." Và chắc cũng không có "vòng tay khao khát bao ân tình." Đây là cử chỉ của một người phụ nữ. Giọng ca Khúc Lan hát nghe mong mảnh. Khúc Lan hát câu "Thì tại sao, thêm nước mắt cho đớn đau nỗi hận sầu" to hơn các câu khác để nhấn mạnh cái ý tư nhủ mình. Tại sao cứ yêu những chàng trai đối xứ tốt với mình?

(Nghe Khúc Lan hát ở đây).

Dưới đây Thanh Lam hát bài ca "Sa mạc tình yêu" ở Phòng trà WE.



Dù Thanh Lam bị người tình bội bạc trong ca từ này ca sĩ này tỏ thái độ mặc kệ. Tất nhiên Thanh Lam cũng nhấn mạnh câu hỏi "tại sao thêm nước mắt" nhưng như tự trách mình, và trách người đàn ông ấy.

Không có nhận xét nào: