Cuộc trà chiều tưởng nhớ kẻ đi xa (At Tea Recollecting Someone Who Went Far Away) - Nguyễn Ngọc Tư (2011)

Mương vườn không tiếng nước chảy
A garden ditch, no sound of flowing water
Chó lơ ngơ cào móng mặt sân khô
An inattentive dog claws at the dry yard
Một kén sâu rơi làm nắng rùng mình
A cocoon drops causing the sunlight to tremble

Ngạch cửa nhà ông già chỉ còn mình tôi bước qua làm khách
The threshold of the old man's house, I'm the only one left to pass over as a guest
Người kia đã thõng tay dong tro về biển
Someone's hands dangle to guide the ashes back to the sea
Trà chiều mặn
A rich evening tea
Một già một trẻ gặm nhớ thay cho bánh
One of us old, one young, nibbling at memories instead of biscuits
Nhớ cũng mặn hay mặn đã ướp nhớ tươi?
Is memory rich or has this richness brought aroma to memories afresh?
Lần cuối về thăm, bạn nói thần chết còn lâu mới rượt kịp tôi
Last time you visited, friend, you said that it would be along time before the reaper would catch up to me
Tay phản bội lại lời, lật bật run làm cốc trà sánh nước
His hands betrayed these words, their shaking caused histea to spill from the cup
Chân phản bội chân, dúi dụi vấp vào nhau
His legs betrayed each other, knocking together

Người già so vai
Old man, shoulders thin
cái lạnh chiều nay như mót của ba mùa trước
it's like the cold this evening was gleaned from three seasons back
môi run
trembling lips
run cả những thầm thì
trembling even in a whisper
Tàn thuốc lá lẩy bẩy buông vào vạt áo vốn đã nhiều chỗ cháy
Cigarette ashes quiver, released into shirt flaps already burned in many places
Cõi ấy người thứ ba có biết buồn đây đang ngồi với buồn này
In that realm does a third person know this sadness sits here with that sadness

Hay người đang ngồi một trong bốn chiếc ghế trống quanh đây
Or someone's sitting in one of the four empty chairs around here
Lá cào xước gió hay chính người lên tiếng?
Leaves scratch in the wind, or is it him making a sound?
rót một tách trà đã nguội
pouring down a cup of tea cooled down
như chưa từng khói
like it never had steam
mời hư không cạn mặn cùng tôi
inviting emptiness to drain its flavor with me


Nguồn: "Vẫn chưa thôi dan díu với thằng kia...," Sầu riêng (blog) 19 tháng 11 2011


Tôi nghĩ rằng ông già đã bị góa vợ, nhưng hồn của người vợ ấy có mặt trong bài thơ. Ông này đã đến đoạn đường cuối đời ông mà sống một mình với kỷ niệm. Ông đang đợi ngày đi theo vợ.

Điều quan trọng của bài thơ này là tình cảm của người viết / người kể chuyện này. Thương ông và muốn mua một chút vui uống trà cùng nhau. Tất nhiên phải nói đây lả một cảnh buồn - xem ông yếu như thế và đang buồn liên miên. Nhưng đây cũng là dịp để nghĩ đến đời người, nghĩ đến ý nghĩa của đời người.

Xem ông là như "một tách trà đã nguôi / như chưa từng khỏi" - là khó nhớ đến thời ông chưa nguôi, thời ông còn nhựa sống. Người viết thơ như đồng cảm mà cũng muốn tới gần sự "hư không." Có lẽ người ấy "mời hư không" để cho ông nương tựa trong những phút tách trà đời đang "cạn mặn."

"Một kén sâu rơi." Có phải con bướm đã bay lên bỏ kén sâu tiêu biểu cho sự giải thoát. Kén sâu rơi là xác tan để lại.