Chúc Anh Đài (Zhu Yingtai) - Viễn Châu (1960?)

Lưu thủy hành vân

Sương trắng nhuộm rừng thông vấn vương,
White mist tints the pine forest, lingering
Đưa tiễn em lên đường,
It sees me off on my trek
Nam Sơn đây chốn chia tay phản hồi gia trung,
South Mount, place of goodbye, reverting to my family
Hoa lá bay rơi rụng theo dòng,
Flowers and leaves tumble following the stream
Oanh yến vang lời ca tiễn đưa,
The oriole and swallow echo their songs of seeing off
Đôi mắt hoen lệ mờ,
A pair of bleary tear-stained eyes
Bao phen toan nói với ai những điều mai sau,
So often I meant to speak with someone of tomorrow's things
Nhưng bỗng dưng em lại nghẹn lời.
But suddenly the words are stuck in my throat.

Vọng cổ

1/ Suối biếc dãy Nam Sơn cuốn trôi từng bông hoa rụng đánh dấu buổi phân ly của Lương Sơn Bá, Chúc Anh Đài
The azure stream at the South Mount range swirls sets adrift each fallen jungle blossom, marking the moment of Liang Shanbo and Zhu Yingtai's separation

Cầm tay nhau trong nức nở ai hoài. Ba năm qua cùng sôi kinh nấu sử, chàng vô tình cứ ngỡ thiếp là trai. Cho đến buổi chia tay, thiếp phải về quê để thăm viếng huyên đường. Sao vẫn không nói được thành câu, trong buổi chia lìa người đi kẻ ở.
Holding each others hands during the sobbing. Three years passing together churning the classics, simmering history, he innocently believed this lass to be a lad. So that up to this moment of parting, the lass must go back to her home, visit the mater. Why can I still not speak a word at this moment of separation, one going, one staying.

2/ Suối tiễn oanh đưa não nùng hơi gió lạnh, gởi niềm riêng theo những cánh thơ hồng.
The stream sees off the oriole, plaintively, a cold breeze, it sends private feelings with rosy verse.
Hoa lá buồn trôi theo nước cuốn xuôi dòng. Chỉ hoa trôi muốn mở lời tâm sự, nhưng thiếp ngại ngùng bởi bổn phận quần thoa. Thôi từ đây hai ngã cách xa, vuông khăn gấm gởi trao người bạn cũ. Kẻ chơn mây người góc biển, thiếp mong chàng sẽ rõ được tình ta.
Blossoms, leaves sadly flow downstream with the swirling current. It's just that the flowing blossom wants to broach a confidence, but she wavers because of feminine duty. That's all, from now on there are two distant paths, a bridal veil and brocade sent to an old friend. One at the horizon the other at the ocean's edge, she wishes he was clear about our love.

Nói lối

Viên ngọc bích gởi trao nhờ sư mẫu
An emerald sent handed over entrusted to the matron
Lời tạ từ gắn bó cuộc hôn nhân
Intimate words goodbye for a arrangement of a marriage
Nửa bâng khuâng nửa khôn xiết vui mừng
Half sorrowful, half endless joy
Đây sự thật hay còn trong mộng ảo
Is it real or am I in a dream

Vọng cổ

4/ Chàng vội vã sang Chúc gia trang để cầu hôn cùng người bạn cũ sao phong cảnh dường như ủ rũ mơ... buồn. Hoa thắm tàn phai tơi tả rụng quanh tường. Bên rèm châu con oanh cũng im lìm tiếng hót, khách trang đài lả chả lệ sầu tuôn. Hỏi thuyền thuyền sắp sang ngang, hỏi nàng nàng sẽ ôm cầm ra đi. Ngày em cất bước vu quy là ngày anh ôm mảnh tình si trọn đời.
He quickly went over to Zhu's family to ask to her hand with an old friend, why is it like the scenery is doleful, a sad dream. The vivid flowers have faded, tattered, fallen around the wall. Next to the pearl curtain the oriole has silenced its song, the boudoir's guest droops, sad tears stream out. Ask the boat, the boat's about to cross over, ask her, she'll clasp her lute and leave. When I took the step to my husband's house, that was the day you clasped a fragment of mad love for your whole life.

5/ Trớ trêu chi tơ hồng Nguyệt lão, xe tơ loan sao lỡ mối sai đường. Thất thểu ra đi đứt đoạn cả can trường. Về quê cũ trong cơn mê sảng, tiếng Anh Đài theo máu nhuộm đầy khăn. Thôi còn chi một kiếp thơ sanh, yêu không trọn nên đành cam mạng bạc, gởi lại vuông khăn cho người buổi trước, máu đào tuôn đẫm ướt khăn hồng.
What prank of the Old Man in the Moon's pink thread, entwining the phoenix thread why did you miss the connection, take the wrong path. Staggering as I go severing all courage. Returning to my old home in a daze, the sound of Yingtai follows the blood tinting the kerchief. That's all, what's left of a young life who, love left unrealized, must suffer a bad fate, send back that kerchief to the person from before, peach-hued blood poured soaking the pink kerchief.

6/ Tiếng tiêu thiều giục giã gần xa, em bước lên xe hoa như đứt từng đoạn ruột. Quấn mảnh khăn tang tiếc thương người bạc phước, chốn suối vàng chàng hỡi có hay. Núi Nam Sơn là chỗ chia tay, nay chỉ thấy mộ phần chưa xanh cỏ. Em nguyện thác theo người yêu bạc số cho tròn duyên Lương Sơn Bá – Chúc Anh Đài. Trận cuồng phong lá đỗ cát bay, đôi hồn mộng hóa thành đôi bướm trắng. Chấp cánh bay tận cuối phương trời, cho trọn lời hải thệ sơn minh.
The sound of a sweet flute urges near and far, my step on to the flower carriage is like ceasing my vitals. Wrap a funeral veil to regret an unfortunate, back at the golden stream, hey, does he know? The South Mount is the place of separation, now you can only see a tomb not yet green with grass. Wings take flight to the ends of the earth, to realize the oath of mountains and oceans.



Tôi thử dịch bản vọng cổ để giúp một người bạn thích sưu tầm những đĩa cổ Châu Á. Anh ấy có sưu tầm được đĩa Lệ Thủy ca bài này với Năm Cơ và Bảy Bá đàn đệm. Nói chung văn chương cải lương khó dịch. Có nhiều chỗ tôi dịch quá chính xác dù biết rằng chụm từ ấy có nghĩa bóng - thí dụ sôi kinh nấu sử thì có nghĩa là chịu khó học hành mà thôi. Nếu có gì tôi hiểu nhầm thì xin độc giả tha thứ và góp ý.