"Tình nghèo có nhau" (Poor In Love We Have Each Other) - Đài Phương Trang (1972)

Anh không đi tìm người yêu lý tưởng đâu em

I'm not looking for an ideal lover at all, dear
Anh không đi tìm người yêu tuyệt đối đâu em

I'm not looking for a perfect lover at all, dear
Anh không đi tìm người yêu nhan sắc mỹ miều

I'm not looking for a lover with great beauty  
Người yêu đài các cao sang lụa là gấm hoa vàng son.

A lover who's pompous, refined, of flowered brocade and gold.  

Anh không đi tìm người yêu đổi trắng thay đen

I'm not looking for a lover who turns white to black  
Anh không đi tìm người say đắm xa hoa

I'm not looking for a lover who gets carried away with extravagance
Anh không đi tìm người yêu cao quý ngọc ngà

I'm not looking for a prestigious, precious lover
Lầu cao xe các em ơi có gì vẫn luôn vững bền.

Mansions, limousines, dear, anything must still be stable.

Em ơi anh tìm người yêu chung thủy

Dear, I'm looking for a faithful lover  
Anh tìm người yêu trong mơ

I'm looking for my dream lover  
Dẫu nghèo nguyện không đổi lòng

Though poor, I was I'll never be untrue to my heart  
Em ơi biết rằng ở đời

Dear, you know that in this world  
Ai không muốn đẹp giàu càng cao sang

Anyone wants want to be beautiful, rich and refined?  
Vì anh nghèo đâu dám mơ.

Because I'm poor, I don't dare dream.  

Em ơi anh tìm người yêu không ước mơ cao

Dear, I'm looking for a lover without lofty dreams  
Em ơi anh tìm người yêu thương mái tranh xiêu

Dear, I'm looking for a lover who cherishes a ramshackle thatched hut
Mai đây cho dù rằng đời gốc bể chân trời

Tomorrow, even if sent to the ocean's edge at the horizon
Cuộc đời bão táp phong ba, suốt đời có nhau bên mình.

In a life of storms, through it all we'll be together.

"Tình nghèo có nhau" by Đài Phương Trang is the fourth song about poor people's love on the Premier 3 tape. In Đài Phương Trang's "Tình đời tay trắng," the parents of the love object went to marry off their daughter into better economic circumstances while the narrator asks for Heaven's assistance for those like him who are poor and unsuccessful in love. Vinh Sử's "Nhẵn cỏ cho em" presents a sincere, naive narrator who hoped that his shared circumnstances with his love object would prevail over material temptation. "Hai bàn tay trắng," also by Vinh Sử, presents a narrator who fully appreciates the futility of his station in life in realizing a future life with his love interest.

 
Recorded by the duo of Chế Linh and Thanh Tâm, "Tình nghèo có nhau" presents an entirely different outlook. We may not be rich or good looking, but we'll have each other. In fact, we scorn the materialism of others. However, in order to that, they dare not dream of too much. They'll just weather the storm together. As far as I can tell, this song was never published as sheet music.

"Tình nghèo có nhau" was revived by Mạnh Quỳnh on the Paris By Night 75 program: "Về miền viễn đông" (Return to the Far East") - in 2004.

 

Tình đời tay trắng (Life's Love Empty Handed) - Đài Phương Trang (1972)

Biết em sang giàu còn anh trắng tay

I know you're rich and elegant, yet I have two empty hands
Đâu dám trèo cao tỏ bày cùng nàng

Don't dare climb up high to explain it to her
Dẫu em tỏ ra thương mến

Though you had expressed fondness
Dẫu mình đi về chung lối

Though we took the same way home
Em giang đầu anh cuối sông Tương

You're at the river's headwaters, I'm at the Xiang River's end

Biết em không màng giàu sang gấm hoa

I know you don't care for riches, floral brocades
Nhưng áo mặc sao khỏi đầu được nàng

But the blouse you wear must go head first
Có ai mẹ cha không muốn

If there's someone you parents don't want
Gả chồng con mình mai sau ai không tìm rể quý cao sang

They marry off their child later, who doesn't look for a honored, treasured groom

Đêm đêm chẳng ngủ được yên

Nightly unable to sleep at ease
Thao thức trở trăn gác lạnh một mình

Restless tossing and turning in my attic, alone
Thâu canh tiếng gà xao xác

Throughout the night and the rooster's hubbub
Em trong gấm lụa êm ấm, chỉ riêng mình anh giá lạnh thôi!

You're with relaxing brocades and silk, only I am alone freezing!

Ước mong sau này công danh rỡ ràng

Dreaming from now on, with a famed and celebrated name 
Thưa vói mẹ cha đến dạm hỏi nàng

Polite to her parents I came to her engagement party
Cúi xin trời cao thương xót

Bowing, imploring the high heavens for pity
Để chuyện sau nầy đôi lứa

So the next time a pair our age
Không muôn đời chia cách sông Tương

Are not forever to be separated at the Xiang River.

"Tình đời tay trắng" (Life's Love Empty Handed) written by Đài Phương Trang was one of four tracks that Chế Linh recorded on the Premier 3 audio cassette in 1972. The title and musical style is very similar to Vinh Sử song "Hai bàn tay trắng" (Two Empty Hands), sung also by Chế Linh on the same tape. "Tay trắng" literally means "white hands" but signifies bringing nothing and having nothing. Poverty. The narrators of both songs know that their hopes for love are being dashed by their empty hands.

Đài Phương Trang in his song describes a basis for the hopefulness that underlay this sad predicament. She had, after all, expressed fondness (tỏ ra thương mến) and the couple walked home together (đi về chung lối). The expression "chung lối" also implies a kind of reciprocal outlook and sympathy. Her parents are the impediment. They expect something better for their daughter. He holds onto a hope that the heavens can take pity on him and others like him. Đài Phương Trang also fancified his song a little with the mention of the Xiang River (Sông Tương), referenced in the 19th century popular literary work Chinh phụ ngâm signify the great distance that can separate two people in love (Chốn Hàm Dương chàng còn ngoảnh lại, / Bến Tiêu Tương thiếp hãy trông sang, / Khói Tiêu Tương cách Hàm Dương, / Cây Hàm Dương cách Tiêu Tương mấy trùng.]

Vinh Sử in his song focuses the immutability of the situation. He is poor, very poor, always has been and heaven is not coming to his aid. There is nothing fancy about his way of saying it. Of course, she's going with the rich guy. It makes total sense. 

In both songs, the woman's new favorable circumstances are represented by "gấm hoa", imagery that comes from a well-known folk poem (ca dao)

Chồng ta áo rách ta thương,
Chồng người áo gấm xông hương mặc người.

My husband's shirt is torn, it's him I love,

The husband of a women of brocade flowers and sweet fragrance, forget about her

The words gấm hoa of this couplet accompany a less authentic expression of love and fidelity. Even if the women who rejected the poor suitors cannot be blamed, there is a popularly understood lapse in morality understood on their part.

Gấm Hoa -- nguồn ảnh: Thế giới khăn bông

trích Thuở muốn làm văn sĩ [The Time When I Wanted to Become a Writer] - Nguyễn Thụy Long (2000)

...[trang 180] Nhưng có tôn thi của bậc đàn anh đàn em trong nghĩa giang hồ của họ. Những kẻ sống bằng sức mạnh, liều lĩnh, không từ hành động lưu manh nào. Giật lấy miếng ăn của kẻ khác để sống. Tôi không cần phải hỏi tôi đang hiện diện giữa bầy đoàn nào đây? Tôi đã biết. Tôi chỉ sót sa cho mình sao giờ phút này tôi lại phải lạc vào, không phải cõi thần tiên của cổ tích mà nơi vô loài, nơi hạ đẳng tột cùng của xã hội.

 
But there is a sense of hierarchy among the older and younger generations in their underworld. Those who live by their strength, rashness, who stop at nothing, will commit any kind of thuggish deed. They would take food from others to survive. I didn't need to ask within what kind of pack I was present. I already knew. I only felt sorry for myself for having strayed into this place, not the fairytale land of legend, but an ignoble place, the absolute lowest depths of society.

[trang 181] Muốn nổi giận cũng không nổi giận được. Vì tôi hiện giờ chẳng là cái gì trong một xã hội bát nháo. Có phải tôi đã quay lưng lại xã hội mà tôi đã sống hay xã hội quy lưng lại tôi? Tôi hơn hai mươi tuổi, tôi hiểu thế nào là nỗi nhục nhằng trong đời sống, những bon chen, những giả dối bè ngoài và những điều không thật mà đời đã ban cho. Đời sống kiến ăn cá mà cá cũng ăn kiến. Đời sống đích thực của kiếp người nằm ở đâu đó mà tìm hoài không ra, không có đáp số. Những suy nghĩ của tôi có thể sai, nhưng tôi còn cả một cuộc đời kia mà, tôi tha hồ bơi tìm trong khói mù kia...

 
I wanted to feel anger, but felt to anger. Because right then I was nothing in that really messed up society. Had I turned my back on the society I lived in, or did society turned its back on me? I was over twenty years old. I understand the life's humiliation, the competition, the deceit, and the untruths life has bestowed. In life ants eat fish, and fish eat ants. Where does the authentic meaning of human life lie that I forever seek and don't find without finding it, with no answer? My thoughts may have been wrong, but I still had a whole life ahead of me. I was free to swim and search in that murk...

nguồn: Nguyễn Thụy Long, Thuở muốn làm văn sĩ (Irvine, CA: Nhà xuất bản Tuổi Xanh, 2000).

Hai bàn tay trắng (Two Empty Hands) - Chế Huyền Trân [Vinh Sử] (1972)

habanera

ngâm:

Người ta đến với Em châu báu

Anh chỉ hai bàn tay trắng trong

Vâng! Em không thể chờ mong kẻ

Trọn đời là một gã tình nhân.

recited:

Someone has come to You my treasure

I have only two empty hands

Indeed! You could not wait expecting a chap

For all his life to be a lover.

Hai bàn tay trắng, nghèo xơ xác nghèo.

Two empty hands, poor, indigently poor.
Nên Em ra đi, không nói một điều.

So You've gone, did not say a word.
Ngày mai em vui duyên thắm, người ta mua Em nhung gấm

Tomorrow, happy and very charmed, somebody bought You velvet and brocade 
Anh không ngờ Em bạc như vôi. 

I never suspected you were so ungrateful [pale like lime].

Hai bàn tay trắng thì lưu luyến gì?

Two empty hands, then why hang around?
Em vui đi Em với cảnh huy hoàng

You're happy, You in your splendid circumstances  
Mặc ai bao đêm mưa gió, dầm mưa đi trong nhung nhớ, để Em vui người mới sang giầu.

Spiting somebody who during windy, rainy nights, walks in the elements, remembers, leaving you happy with someone new -- rich and elegant

Chẳng dấu diếm thân anh vốn nghèo, hai bàn tay gầy chai khô, đâu có gì để Em mơ

There's no hiding that I've always been poor, two weary hands, dry, calloused, not for you to dream of
Chẳng xứng đáng ai kia vóc ngà,

Not as deserving as somebody else's brocade and ivory
Em quen lụa là xa hoa, thôi Em thuộc về người ta.

You are aware that silk is a luxury, that's all, you belong to somebody else.

Hai bàn tay trắng nào mơ ước nhiều

Two empty hands cannot dream or desire much  
Em nay cao sang lắm kẻ nuông chìu

You're now high and mighty, someone to pamper you  
Còn như anh luôn tay trắng mà Em không quen cay đắng đường em đi nào trách em gì...

Still I'll always have empty hands, so you'll not know misery, on the path you're taking, I cannot blame you at all

bìa Premier 3 (phát hành 29 tháng 9 1972)

Chế Linh giới thiệu bài ca "Hai bàn tay trắng" trên băng Premier 3. Nam ca sĩ này hát bốn bài hát trên băng này - "Hai bàn tay trắng" và "Nhẫn cỏ cho em" của Vinh Sử và "Tay đời tay trắng" và "Tình nghèo có nhau" (hát chung với Thanh Tâm - ảnh ở bìa băng trên).

Hơn 15 năm trước bài ca "Kiếp nghèo" của Lam Phương mô tả cảnh ngoại ô nghèo khổ với các hình ảnh "lầy lội," "gập ghềnh," và các "mái tranh." Người kể của bài hát ấy cũng bị "thân gầy gò." Một chàng trai chưa được người tình - "muốn nói yêu nhưng ngại ngùng đàng lăng phai" như Vinh Sử trong "Yêu người chung vách." Trong bài ca Lam Phương, người "cúi xin người ban phước" trong cảnh nghèo này vẫn mong ước "một khối tình chung thủy không hề phai."

Vinh Sử trong "Hai bàn tay trắng" không "cúi xin" và cũng không được "mơ ước nhiều." Hai bàn tay "xơ xác nghèo" biết rõ địa vị của mình - và địa vị của "Em" (chữ biết hoa) trong lời ca. Chắc hai người vốn có chung một địa vị như nhau - hai đứa nghèo ở xóm nghèo. Nhờ sắc đẹp, hay hữu duyên người "Em" này được bước vào "cảnh huy hoàng." Người kể không thể nào phản bội điều đó. Cô ấy đi thì phải - "Em đi nào trách Em gì."

Người với "hai bàn tay trắng" ở chung khu với người yêu - người "em bạc như vôi" (rất có tìm lời đúng khi phiên dịch). Người đàn ông "Kiếp nghèo" là một gã giang hồ ở miền tha hương. Nghèo nhưng cũng được lên đường sống tự do. Bài hát của Lam Phương có lời ca lãng man với phong cảnh xung quanh với lối đi "lầy lội," "đường đê" trong "gió sương" và "mưa." Lời ca của Vinh Sử không đề cập gì cụ thể về hoàn cảnh của chàng trai "bàn tay trắng" này, nhưng chắc chắn phải sống trong một môi trường bị hạn chế và giới hạn.

This song and "Nhẫn cỏ cho em" were both introduced on the Premier 3 cassette in the autumn of 1972 by Chế Linh, one of Vietnam's most popular male vocalists. Premier was a cassette only label overseen by Nguyễn Văn Đông, one of the most successful songwriters and musical entrepreneurs of the Republic of Vietnam.

The Vietnam of fifty years ago and Vietnam of today has large numbers of people who work very hard and earn very little. They often have limited education and opportunities and are forced by their situation to expect little from life. That's the audience of Vinh Sử's songs.

The move from vinyl recordings to tape allowed the lengthening of songs' durations from around three minutes to almost any length whatever. "Hai bàn tay trắng" comes in at five and half minutes. Singing the song music from beginning to end takes three minutes. The tape recording allows for an instrumental break with the đàn tranh and electric guitar answering each other followed by the reprise of the chorus and final verse.

I find Vinh Sử's use of dấu sắc in this song very notable and effective. Sắc (written like the French accent aigu) is a rising tone. The melody, aided by Chế Linh's interpretation, often slides up to these syllables, intensifying the meaning.

Em vui duyên thắm, người ta mùa em nhung gấm

Trong trong nhung nhớ, để em mới sang giầu

Anh luôn tay trắng mà Em không quen cay đắng

The chorus is also an expressive high point - accomplished by pronouncing the dấu hỏi tone in a Southern manner (like chẵng) - chẵng giấu diếm / chẵng xứng đáng.

Vinh Sử (like many others) was influenced by Lam Phương's songs. His "Kiếp nghèo" (The Poor's Fate) from 1955 provides a good comparison. This song depicts an impoverished village or neighborhood realistically. The protagonist's poverty has made him doubt his ability to find love. He asks the heavens to give him a chance as he continues his lonely ramble through the world.

The protagonist of Vinh Sử's song expects no intercession from the heavens. He knows his position in the world and that it's not a favorable one. He loved someone deeply and she presumably once felt the same. But she has an opportunity for economic improvement and is hardly to be blamed for taking it. Our protagonist remains in poverty with no expectation of bettering himself - or of fate or the heaven's giving him a helping hand. The emphatic chorus makes this clear - chẵng giấu diếm / there's no hiding - chẵng xứng đáng / not deserving.

Đêm hỏa châu (Flares At Night) - Vinh Sử + Nguyên Thảo (1970)

boléro

Đèn hỏa châu thắp đỏ từng đêm biên giới xa xôi.

Flares, a lantern lit red every night at the distant border
Nhìn đèn gian nan đi hoang tìm kỷ niệm hôm nao mình ly biệt

Look toward lantern of hardship, astray searching for memories of separation's day
Anh dặn dò rằng mai mốt Anh về.

I advised you that one day I'll be back.

Rồi chờ Anh bóng lẻ đèn châu hiu hắt bên sông.

Then wait for me, a sole shadow of the weakening flare light by the river 
Mầu đèn yêu thương hôn trên vùng đất Mẹ đưa anh tìm quân giặc

The beloved lamp's color kisses the Motherland lead me to find the enemy invader
Anh miệt mài làm lịch sử Quê Hương

Dedicated to making history for the Homeland.

Ôi! đêm lo âu, ngọn đèn châu khắc khoải canh sầu

Oh, anxious nights, the flare lantern during the uneasy watch

Đèn lây lắt ngọn bồi hồi vọng về phương chiến kinh cầu.

Dull lantern uneasily echoes back to toward the battle praying.
Ôi! đêm chông gai vạn người trai đốt lửa tương lai

Oh, night of spikes and thorns, many thousands of men light the future's flame
Hăng say giết giặc nguyện thề làm tròn tuổi ngọc hôm nay.

Enthusiastically killing the invaders, vowing to fulfill their youthful purity today.

Giờ tiền phương bước chuyện đường quân in dấu chân "Saut"

Now the frontline steps, the story of army's path pressed with footprint "Jump"
Mình dù xa nhau anh đi vì chiến cuộc đêm đêm đèn châu đỏ

Though we're far apart, I left because of the war, night after night the red flare lantern
Anh nhìn mà lòng thương nhớ vơi đầy.

I look and my heart's longing ebbs and floes.

Từ hậu phương viết trọn bài ca cho nước cho anh

From the homefront complete a song for nation for me
Tình mình đêm nay mang trang hoàng thế hệ như châu đèn hoa mộng

Our love tonight ornaments our generation like dreamy flare lanterns
Em một lòng chờ đợi "Lính" biên cương.

You with all your heart await the "Soldiers" at the border.

nguồn: Vinh Sử + Nguyên Thảo, "Đêm hỏa châu" (Sài Gòn: Ấn phẩm của NT, 1970).

Năm 1970 Vinh Sử soạn và phổ biên riêng hai tác phẩm chủ đề lính Cộng Hòa. "Đêm hỏa châu" như "Bác màu áo trận" được ghi nhận của hai nhạc Nguyên Thảo và Vinh Sử. Lúc bấy giờ Nguyên Thảo có sự nghiệp vững chắc hơn. Vinh Sử chưa nổi tiếng như vậy phải nhờ Nguyên Thảo để làm cho hai bài ca của mình được lăng xê. Vinh Sử nói với tôi rằng Nguyên Thảo không góp phần trong việc viết hai tác phẩm này.

Phương Hồng Quế ca cho hãng dĩa Sóng Nhạc 1070.2238 rồi tái bản trên băng cassette Sóng Nhạc 5.

Ở thành phố hỏa châu được nhìn từ xa, ở trận địa là "đèn gian nan." Cùng lúc là "đèn yêu thương" để  "đưa anh tìm quân giặc." Như bài ca "Bạc màu áo trận" người lính của bài hát này "hăng say giết giặc."

Vinh Sử only had two songs released on disc - "Bạc màu áo trận" (The Battleshirt's Faded Colors) and this one, "Đêm hỏa châu." Co-written with and published by Nguyên Thảo, they are also the only soldier songs that Vinh Sử composed. (Vinh Sử insisted with me that he was the sole songwriter for both songs).

An interesting touch omitted from more recent performances of this song is the word "saut" - French for "jump," probably used by parachutists. In other words the parachutists led the unit into this border area. His soldier is fighting for his "Motherland / Homeland" with a youthful desire to make history.

Both of Vinh Sử's soldier songs received television airplay in 1970 on the Tiếng Nói Động Viên (The Voice of Mobilization) and the Tiếng Nói Tổng Quản Trị programs (The Voice of General Administration).