Vượt trùng dương (Overcome The High Seas) - Nguyễn Văn Tý (1951)

Nhịp chèo đò, vừa phải
Ferry oar rhythm, moderate

1.
Đây con thuyền vượt muôn trùng dương (này)
Here's a vessel overcoming vast high seas
Sớm lên đường trời đang đầy sương mù.
Early morning hitting the road, skies still thick with fog,
Ta dương cánh buồm cho nhẹ đợt mái chèo
We raise the sails to lighten the strokes of our oars
Tay thu lưới về ấm lòng người sớm chiều.
Hands collecting from nets coming home warm ones heart early or late.
Lời sóng không che lấp câu hò khoan hò
The waves' words cannot cover our work song heave ho
Đây tiếng ngân trong gió vang câu đấu tranh thề không ngừng
Here's a vibration in the resounding wind, fighting words, unceasing oaths
Tay lái vung trên xác đế quốc đang trôi về hướng đông
The rudder steers upon the imperialist corpses flowing back east
Thuyền kháng chiến cứ vượt trên đà tiến công
Resistance's vessel still overcomes upon the attack.
Dù gian khó hát câu (là) trường kỳ (này)
Although there's hardship, this song will go for a long time
Dù gian khó hát câu (là) trường kỳ
Although there's hardship, this song will go for a long time

Nhịp chèo dồn dập
Animated rowing

Gió điên cuồng định xô thuyền ta (à)
The mad winds intend to dash our vessel
Sóng hung tàn đừng mong tràn qua (này)
Brutal waves don't even think you will come over the edge
Tay ta giữ chặt mãi chèo và cố chèo
Our hands firmly hold the oars always and try to row
Ta đem sức người chí người vượt hiểm nghèo
We bring man's strength, man's will to overcome the danger.
Lời sóng không che lấp câu hò khoan hò.
The waves' words can cover our work song heave ho
Đây tiếng ngân trong gió vang câu đấu tranh thề không ngừng
Here's a vibration in the resounding wind, fighting words, unceasing oaths
Khi quyết tâm nuôi chí chiến đấu sẽ đưa thuyền đến nơi
When determined to nourish the will to fight, we'll lead to vessel to its destination
Và có sóng gió mới có ngày nắng tươi.
And when there are new wind and waves, there will be bright, fresh days.
Đời tranh đấu hát câu (là) trường kỳ (này).
A fighting life, this song will go for a long time
Đời tranh đấu hát câu (là) trường kỳ.
A fighting life, this song will go for a long time

Nhịp chèo khoan thai
Measured rowing

Đây con thuyền vượt muôn trùng dương (này)
Here's a vessel overcoming vast high seas
Sắp đến bờ chiều tan màn sương mù.
Early morning hitting the road, skies still thick with fog.
Xa xa tiếng cười bao người chờ đón mời.
At a distance the laughter of so many await and summon
Vui trong nắng vàng ai về rộn xóm làng.
Happiness in golden sunlight of everyone tumultuous return to the village

Lời sóng không che lấp câu hò khoan hò.
The waves' words cannot cover our work song heave ho
Đây tiếng ngân trong gió vang câu đấu tranh thề không ngừng
Here's a vibration in the resounding wind, fighting words, unceasing oaths
Ai thấy chăng khi có sức lái nên con thuyền tiến nhanh.
You all can see that when there has been a strong rudder, the vessel quickly advances.
Và lái vững chắc tay Cha Già Hồ Chí Minh.
And the firm rudder in Old Father Hồ Chí Minh's hands
Dồn tay lái hát vang (là) ngày về (nào)
Mass our hands together, sing forth the day of return
Dồn tay lái hát câu (là) tất thắng.
Mass our hands together, sing of complete victory


nguồn: Doãn Quang Khải, Vì nhân dân quên mình: Tài liệu do Hội Văn nghệ Việt Nam giới thiệu (Hà Nội: Kuy Sơn, 1955)

Tôi được gặp nhạc sĩ hai lần, cả hai lần ông nằm bệnh.  Nhưng ông kể chuyện hay lắm về thời thanh niên của ông lúc học nhạc tây phương thời Pháp thuộc.

Bài hát "Vượt trùng dương" được trao Giải thưởng Hội Văn Nghệ Việt Nam 1952-1953. Trong quyển Nhạc và đời, Nguyễn Văn Tý kể về sự ra đời của bài ca này.  Bài "Vượt trùng dương" được ảnh hưởng bởi cuốn sách Trường kỳ kháng chiến nhât định thắng lợi của Trường Chinh. Một yếu tố nữa là kỷ niệm của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý về công việc mưu sinh của ngư dân ở Vinh thời trẻ của ông.  Ngư dân phải tranh đấu với biển, với thiên nhiên để sinh sống.

Bài ca "Vượt trùng dương" được viết trong giai đoạn khó khắn nhất của cuộc khánh chiến chống Pháp.  (Đây cũng là thời gian rất nhiều người bỏ cuộc dinh tê về thành phố).  "Dù gian khó hát câu trường kỳ."  Dân lao động là nòng cốt của cách mạng của cách mạng, của cuộc kháng chiến.  Vậy lao động là một kiểu tranh đấu.

Như rất nhiều ca khúc viết theo nốt nhạc tây phương, bài ca "Vượt trùng dương" thiếu các từ dấu hỏi, dấu ngã trong lời ca.

Trung Kiên ca "Vượt trùng dương" với Tốp ca nữ Đài Tiếng Nói Việt Nam.