25 tháng 2, 2025

Cái loại truyện trẻ con tục tĩu này vẫn còn bán (Those Kinds of Vulgar Children's Books Are Still Being Sold) - Tuýt (1965)


Thì người ta đã có thông cáo cấm từ lâu rồi còn lôi thôi gì nữa 

Thông cáo cấm in sách mới chứ đâu có cấm bán sách... cũ...

They've had an announcement banning them for a while why still annoyed?

The announcement banned printing new books, but it didn't ban selling old ones...

nguồn: Chính Luận 7 tháng 6 1965.


Các chuyện "Charlot" như thế nào?

14 tháng 2, 2025

Giây phút chạnh lòng (Moving Moments) - Thế Lữ (1937)

Tặng tác giả "Đoạn Tuyệt"
Dedicated to the author of "Breaking Off"


"Anh đi đường anh, tôi đường tôi,
Brother, go your way, I'll go mine
Tình nghĩa đôi ta có thế thôi.
That's as far as our affection goes.
Đã quyết không mong xum họp mãi.
We've resolved not ever to reunite.
Bận lòng chi nữa lúc chia phôi?
What's the point of worrying when it's time to part

"Non nước đang chờ gót lãng du,
"The nation awaits a wandering heel,
Đâu đây vẳng tiếng hát chinh phu,
Somewhere the warrior's song resounds
Lòng tôi phơi phới quên thương tiếc
My heart's elated, pay no mind to regrets
Đưa tiễn anh ra chốn hải hồ.
Sending me off to the waters.

"Anh đi vui cảnh lạ, đường xa,
"Happy you go off to exotic places, on distant roads
Đem chí bình sinh dãi nắng mưa,
Carrying your life's will, exposed to sun and rain  
Thân đã hiến cho đời gió bụi
Body offered to a life of wind and dust  
Đâu còn lưu luyến chút duyên tơ?
Where lingers yet a little nuptial fate?  

"Rồi có khi nào ngắm bóng mây
"Then there are times watching the clouds 
Chiều thu đưa lạnh gió heo may
Autumn evenings bring cold winds  
Dừng chân trên bến sông xa vắng,
Resting your feet at a distant river dock,  
Chạnh nhớ tình tôi trong phút giây;
Moved, remember my love during those moments;  

"Xin anh cứ tưởng bạn anh tuy
"I ask that you imagine your friend although  
Giam hãm thân trong cảnh nặng nề,
Your body detained in heaviness
Vẫn để hồn theo người lận đận;
Still allows a soul to follow the wanderer;   
Vẫn hằng trông đếm bước anh đi.
Still continues to watch and count the steps you take.  

Lấy câu khẳng khái tiễn đưa nhau,
Taking words of resolute farewell, we see each other off,
Em muốn cho ta chẳng thảm sầu.
Darling, you don't want us to be sad.
Nhưng chính lòng em còn thổn thức,
But it's your heart that's still pounding,
Buồn kia em giấu được ta đâu?
That sadness, can't you hide it from me?  

Em đứng nương mình dưới gốc mai,
You stand, leaning against the plum tree  
Vin ngành sương đọng, lệ hoa rơi,
Pulling down the dewy branches, floral tears fall  
Cười nâng tà áo đưa lên gió,
Laughing, raising your hem to catch the breeze,  
Em bảo: hoa kia khóc hộ người.
You said: those flowers cry for someone.

Rồi bỗng ngừng vui cùng lẳng lặng,
Then suddenly the good mood lapsed into silence,
Nhìn nhau bình thản lúc ra đi.
Regarding each other calmly as we left.  
Nhưng trong khoảnh khắc thờ ơ ấy,
But during that indifferent moment, 
Thấy cả muôn đời hận biệt ly.
Feeling all the lifetimes we'll resent our separation.

Năm năm theo tiếng gọi lên đường,
Year after year following the road's call  
Tóc lộng tơi bời gió bốn phương.
Hair disheveled by winds from all directions.
Mấy lúc thẫn thờ trông trở lại,
Times distracted looking back  
Để hồn mơ tới bạn quê hương.
Allowing my soul to dream of my friend, my home

Ta muốn lòng ta cứ lạnh lùng
I want my heart to stay cold
Gác tình duyên cũ chẳng đường trông.
To toss aside our old fated love, no path to await.
Song le hương khói yêu đương vẫn
But love's perfume is just the same  
Phảng phất còn vương vấn cạnh lòng.
Indistinctly it remains inseparable beside my heart

Hôm nay tạm nghỉ bước gian nan.
Today, taking a short break from my difficult trek.  
Trong lúc gần xa pháo nổ ran.
As near and far firecrackers noisily explode
Rũ áo phong sương trên gác trọ.
Releasing my weathered cloak up in the attic.  
Lặng nhìn thiên hạ đón xuân sang.
Quietly observing everyone greet new year's coming.

Ta thấy xuân nồng thắm khắp nơi,
I see warm spring everywhere  
Trên đường rộn rã tiếng đua cười,
On a road bustling with roars of growing laughter
Động lòng nhớ bạn xuân năm ấy.
Touched, remembering friends from that spring 
Cùng ngắm xuân về trên khóm mai.
Together viewing spring upon bunches of plum blossoms.

Lòng ta tha thiết đượm tình yêu,
My heart is devotedly saturated with love.  
Như cảnh trời xuân luyến nắng chiều,
Like a scene of spring skies fond of afternoon sun,  
Mắt lệ đắm trông miền cách biệt,
Tear-soaked eyes look toward the isolated realm,
Phút giây chừng mỏi gót phiêu lưu...
Seconds, minutes, my wandering heels tire...

Cát bụi tung trời - Đường vất vả
Dust tossed around the sky - the road's difficult
Còn dài - Nhưng hãy tạm dừng chân,
And it's long - But rest my feet awhile,  
Tưởng người trong chốn xa xăm ấy
Thinking they are at that distant place  
Chẳng biết vui buồn đón xuân?
Not knowing spring's joys and sorrows?


nguồn: Thơ mới 1932-1945: Tác giả và tác phẩm (Hà Nội: Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 1999).


Khi soạn bài thơ này Thế Lữ là thành viên của nhóm Tự Lực Văn Đoàn. Nhất Linh viết tiểu thuyết Đoạn Tuyệt năm 1934. "Tình nghĩa đôi ta có thế thôi" là tên bài boléro của Lam Phương soạn năm 1965.

11 tháng 2, 2025

Những khẩu hiệu Chỉ Nam của Đời sống mới (1946)

Hướng theo ba nguyên tắc "Dân tộc" "Dân chủ" và "Khoa học," mấy tháng trước đây, ban Trung ương vận động Đời Sống Mới đã in ra khầu hiệu đại cương về kinh tế, chính trị và xã hội.  Hôm nay, chúng ta lại xin lục đăng những khẩu hiệu chỉ nam để đem ra thực hành trong mỗi mục riêng do ban nghiên cứu vừa thảo xong và đã được ban Trung ương duyệt y.

I. Sống riêng
...

Đ. Giải trí

Trong sạch

Giải trí bằng thể thao
Giải trí bằng du lịch
Giải trí bằng âm nhạc
Giải trí bằng sách báo
Giải trí bằng cắm trại.
Giải trí bằng làm vườn
Không giải trí bằng cờ bạc
Không giải trí bằng rượu chè.
Không giải trí bằng thuốc, sái.
Không giải trí bằng hát sướng,

II. Sống chung
....
D) Văn hóa:
a) Ngôn ngữ, văn tự, nghệ thuật:
1) Chống nạn mù chữ
2) Tránh dùng chữ nho, bạo dùng tiếng Việt.
3) Nói đúng tiếng Việt, viết đúng tiếng Việt.
4) Thống nhất và đồng hóa tiếng Việt.
5) Viết văn giản dị, sáng sủa, dễ hiểu.
6) Phổ thông diễn kịch.
7) Bỏ lối hát lai Tàu, lai Tây.
8) Phổ thông âm nhạc.
9) Gây một nền văn hóa bình dân (văn thơ, hội họa, âm nhạc, kiến trúc, ca kịch khoa học)
...

nguồn: Cứu Quốc 31 tháng 7 1946, 2-3.

Oriented toward the three principles "Nation," "Democracy" and "Science," in preceding months, the Central Motivational Committee for New Life has printed up some slogans in outline about economics, politics and society.  Today, we again ask to reprint slogans to act as a compass to bring to realization in every individual section by our research committee who just drafted them and that have been approved by the Central committee. 

I. Individual life

Đ. Relaxing

Cleanliness

Relax through sport
Relax through travel
Relax through music
Relax through books and newspapers
Relax by camping
Relax by gardening
Don't relax by gambling
Don't relax at drinking parties
Don't relax by drugs and opium 
II. Shared Life
...
D) Culture:
a) Language, orthography, the arts:
1) Fight against illiteracy
2) Avoid using words of the literati, dare to use Vietnamese.
3) Speak Vietnamese correctly, write Vietnamese correctly
4) Unite and assimilate to Vietnamese
5) Write literature that's simple, bright, easy to understand
6) Popularize the performance of plays
7) Cut out singing in a half-Chinese way, half-Western way
8) Popularize music.
9) Bring about a culture of the common people (literature, art, architecture, theatre scientifically)

7 tháng 2, 2025

Invitation à la Danse (Lời mời khiêu vũ) - J.F. (1937)

Invitation à la Danse
(Khâm-Thiên)


Tournez en riant, ô danseuse frêle,
Vos yeux, sous le fard, ont des reflets purs.
Révélant l'attrait de vos hanches grêles,
Sous le clair satin pointent vos seins durs.
Tournez en riant, ô danseuse frêle.

Quay cười, ôi vũ nữ mỏng manh,
Đôi mắt cô, dưới trang điểm, phản chiếu thuần khiết.
Tiết lộ sức hấp dẫn của hông thon thả cô,
Dưới sa tanh sáng chỉ bộ ngực cứng chắc của cô.
Quay cười, ôi vũ nữ mỏng manh.

Tournez en rêvant, ô danseuse folle,
Un brun cavalier vous offre son coeur.
Ne repoussez pas ses serments frivoles,
Qu'importe qu'il soit sincère ou menteur!
Tournez en rêvant, ô danseuse folle.

Quay mơ, ôi vũ nữ điên cuồng,
Kỵ sĩ da nâu hiến trái tim của chàng
Đừng từ chối lời thề phù phiếm của chàng,
Đừng quan tâm chàng chân thành hay dối trá!
Quay mơ, ôi vũ nữ điên cuồng.

Tournez en cadence, ô danseuse lasse,
Au rythme du jazz tournez sans repos.
Tournez sans fléchir et de bonne grâce,
Du soir au matin, c'est là votre lot.
Tournez en cadence, ô danseuse lasse.

Quay nhịp, ôi vũ nữ chán nản
Theo nhịp điệu jazz, quay không nghỉ.
Quay không cúi và vui lòng
Dù đêm hay sáng là số phận cô
Quay nhịp, ôi vũ nữ chán nản

Tournez en pleurant, danseuse languide,
D'autres, avant vous, ont aussi dansé.
Vieilles à présent elles vont, livides,
Dans la nuit qu'embrume un crachin glacé.
Tournez en pleurant, danseuse languide.

Quay khóc, vũ nữ uể oải
Các kẻ khác trước cô cũng từng nhảy
Hiện già rồi họ đi bực tức
Trong đêm mờ mưa phùn lạnh buốt
Quay khóc, vũ nữ uể oải

J.F.

nguồn L'Effort 9 tháng 7 1937