Đôi mắt đò ngang (A Pair Of Eyes, The Spanning Ferry) - Nguyễn Trọng Tạo (1995)

Bồng bềnh, bồng bềnh. 
Rocking, rocking

Đò ngang đò ngang.
The ferry spans, spans across
Gọi đò gọi đò, đò sang đò sang đò sang sóng nước
Calling the ferry, the ferry crosses, it crosses the water's waves
Gặp đôi mắt biếc. Meeting a pair of bright eyes
Mà say mà say (ư ứ) tình.
That were drunk with love.
Mà yêu mà yêu (ư ứ) người.
That loved someone.
Qua sông Lam hỏi thăm đôi mắt ấy.
Crossing the Lam River I greet those eyes.
Hỡi người, người về đâu.  về đâu hỡi người?
Ahoy, where are they going, where are you going?
Về đâu trên bến dưới thuyền?
Where are you going, upon the dock, inside the boat?
Sa Nam chưa vãn chợ biết tìm là tìm người đâu?
Sa Nam the market's not yet done, how to find her, where to find her?
Chợ đông. 
A crowded market.
Chợ đông ai sợ đò đầy.
A crowded, who fears the ferry
Chìm trong đôi mắt ấy, đò đầy, đò đầy anh cứ sang.
Plunges into those eyes, the ferry here, I'll still cross.

Bồng bềnh, bồng bềnh.
Rocking, rocking.
Đò sang đò sang.
The ferry spans, spans across
Bạn tình bạn tình, cùng sang cùng sang cùng sang bến nước.
Lover friend, we cross together to the dock.
Mùa xuân đất nước.
Spring for the land.
Niềm vui niềm say (ư) rót đầy.
Happiness, intoxication fully poured forth.
Niềm yêu niềm thương (ư) tháng ngày.
A loving and cherishing of days and months.
Bên sông Lam trời xanh như đắm đuối.
At the Lam River the sky's blue like it's surrendered itself.
Hỡi người tình ơi. 
Oh my love.

"Đôi mắt đò ngang" là một bài ca theo cái mà tôi gọi là "địa phương ca" là những bài ca ca ngợi riêng các miền quê Việt Nam.  Thể loại này vốn có từ thời kháng chiến.  Cái bài hát ấy ca tụng sức chiến đấu, sức sản xuất của dân sống và gốc từ một vùng nào đó.  Mặc dù đã cũng khen các địa phương đó, nhưng các bài hát tuyên truyền ấy cũng phải kể đến những sinh hoạt truyền thông, những nét thiên nhiên của các vùng địa phương.

Hình như dân của các tỉnh, làng xứ Việt thích các bài ca được viết về mình, như vậy thì vẫn có nhiều bài ca mới hơn được viết để khen từng địa phương.  "Đôi mắt đò ngang" là một bài hay viết về tỉnh Nghệ An.

nguồn: Đắc Lam "Nghệ An: Vẫn còn những chuyến đò ngang 'thót tim'," Pháp luật (11 tháng 2 2010).

Việt Nam là một đất nước nhiều con sông.  Năm xưa con đò là một phương tiện chuyên chở rất cần thiết.  Trong thi ca tiền chiến có rất nhiều bài thơ được viết về sự "sang ngang" qua một con đò.  Hiện nay thì con đò dành cho người nông thôn nghèo nàn.

Trong bài ca và thi ca "sang ngang" có nghĩa là người tình đi qua sông để lấy chồng ở làng khác.  Trong ca khúc này thì chàng trai (người tình nam) sang sông để tìm người tình.  Người tình (nam) ấy đến kịp.  Như vậy thì "bên sông Lam trời xanh như đắm đuối."  Tình đã đẹp (dù không được dang dở).

Nguyễn Trọng Tạo đã kể rằng ca khúc "Đôi mắt đò ngang" được hát tại nhiều đám cưới ở Nghê An.  Hai đứa đẹp đôi.  Mới đây nhạc Nguyễn Trọng Tạo qua đời.  Gặp ông tôi thấy ông là một người của chế độ, nhưng tôi cũng thấy rằng ông không muốn bị một chế độ làm hạn chế.  Ông nói chuyện rất tự nhiên và cởi mở.

Phải nói đây là một bài ca được thành công vì dân gian hóa.