Huyền thoại chiều mưa (Legend of a Rainy Afternoon) - Nguyễn Vũ (1967)

boléro

1:
Một chiều cuối tuần, mưa bay lất phất và mây trắng giăng giăng.

A rainy weekend afternoon, sprinkling rain and white clouds gathering. 
Em đến thăm anh về vì mưa mãi nên không kịp về.

You came to visit me, because of incessant rain and there was no way go back home on time.
Bên em anh lặng nhìn màu trời nhòa đáy mắt mộng mơ.

By your side, I quietly regarded the pale sky in the depths of your dreamy eyes.
Sợ người yêu khóc khe khẽ bên tai, anh kể chuyện ngày xưa

Fearing my lover might softly cry in my ear, I told a story from long ago.

Chuyện xưa kể rằng: Trên tiên giới ấy ngày vui kết hoa đăng.

According to the old story: Above in that fairyland, happy days with flowered lanterns
Thiên Quốc đang vui, một nàng tiên lỡ làm rơi ly ngọc ngà.

The Heavenly Kingdom was happy, a fairy accidently dropped a jade goblet

Ðang say nên Trời bèn đọa đày nàng tiên xuống trần gian.

She was drunk, the Heavens banished the fairy to this mortal world.
Làm người dương thế không biết bao lâu mới được quay về trời.
As a person in this world, she did not know when she could return to heaven.

ÐK:
Em ơi! Nàng tiên ấy xuống dương trần một chiều mây bay thật nhiều.

My dear! The fairy came to the mortal word during an afternoon of whisking clouds. 
Và vì thương đời lính, thương kiếp sống phong sương nên dù răng một hôm,

And pitying the soldier's life, the exposed to the elements so that even when one day
Thiên sứ người sai gom mây hồng làm xe đưa tiên về.

Even when the angel directed the clouds to grow rosy to make a carriage for the fairy to return.
Tiên nói dối: "Tiên còn đang giận trời và tiên không về đâu!"

The fairy lied: "I'm angry with heaven and I'm not going back!"

Nàng tiên giáng trần không đôi cánh trắng và đang ngắm mây rơi đứng bên anh thầm cầu mưa mãi cho tiên đừng về.

The fairy who came down from heaven without her white wings watched the falling cloud, by his side she whispered for it keep raining so that she'll not have to go back.
Em ơi! Lỡ mà trời gọi về thì tiên nữ về không?

My dear! If the heavens call you back will you go?
Mỉm cười em nói: "Tiên thích dương gian với một chiều mưa thật nhiều."

Smiling she said: "This fairy likes the mortal world with rainy afternoons very much."

nguồn: "Huyền thoại chưa mưa" (Saigon: Nhạc Quê Hương, 1967).

I met Nguyễn Vũ in 1995. Unfortunately, that was at the beginning of my research and I did know what questions to ask and gained very little information. I nevertheless, always create a small tribute to all the songwriters who have spoken to me.

Nguyễn Vũ passed away nearly a week ago on September 24, 2025.

This song was written following the bolero rhythm, the most representative rhythm during the Republic of Vietnam era. Hoàng Oanh first recorded it in 1967 on a 7 inch record for the Sơn Ca label. The song can also be classified as "nhạc lính" or soldier music since it does concern a soldier. He must have gotten leave to return to visit his sweetheart. Their time together would have come to end except rainfull detained her return home. While she is contemplating their renewed separation, he lightens the mood by casting her as a fairy who was punished and came to earth. Loving him and supporting his hard life as a soldier she opted to stay in the human realm.

The war almost seems absent from the song, overtaken by interest in the "legend" he spun. Perhaps this is why this is one of the rare soldier songs from the Republic of Vietnam to pass censorship and given permission for performance on September 24, 2015, a little over 10 years ago, and 40 years after the unification of Vietnam. Here is a second duet performance with Thanh Lan and Anh Khoa. Here a backbeat is added to the bolero tempo.

Lý do con cái lưu ban (The reason your kids are held back) - Nguyễn Nghiêm (1978)

ôi... cô đơn

...cô đơn ôi...

Oh loneliness...

Lý do con cái lưu ban!

Vì chưng mấy đĩa nhạc vàng mà ra!

The reason your kids are held back!

Is because those yellow music records are out!

 
nguồn: Văn hóa nghệ thuật #76 tháng 5 1978

"Vàng" in Vietnamese is a positive word. It means both gold / golden and yellow. In the 1950s China applied the terminology "yellow music" to apply to bourgeois music. That would be music expressing anything emotion outside of national pride or hatred of enemies. Vietnam adopted China's usage to police its peoples' musical tastes. The unification of Vietnam in 1975 acquainted most of Vietnam with the love songs of South Vietnam / The Republic of Vietnam. Yes, there were sappy love songs expressing sadness and loneliness. The concept of yellow music diagnoses this as a harmful contagion. Of course, the little boy gets it and admonishes his elder siblings to get it together.

Tính toán gì đấy? (What Are You Calculating) (1957)

BẠN -- Tính toán gì đây?

RỂ MỚI -- (rỉ tai) tính cái nợ "liên hoan rung rúc" mà muốn nốc ký... ninh đấy!!!

FRIEND -- What are you calculating?

NEW GROOM -- (whispering) adding up the debt of the "wearisome ceremony" and I want to knock down some quinine!!!  

nguồn: Thời mới 6 tháng 11 1957

This image was part of a societal propaganda campaign to discourage lavish wedding celebrations. The young bride enjoys her moment while the groom sweats over the sickening expense.

Đàn nguyệt (Moon Lute) - Thế Lữ (1935)

(Trên sông Hương một đêm trăng)
(Upon the Perfume River On A Moonlit Night)

Tặng Xuân Diệu
Dedicated to Xuân Diệu

Lòng ta hỡi! Thôi đừng lên tiếng nữa!

Oh my heart! Raise your voice no more!
Lặng mà nghe đờn nẩy khúc sầu thương,
Be silent, listen to the lute's plaintive music,
Ngón tay rung, rung động cả đêm sương,
Fingered vibrato stirs the dewy night,
Khiến trăng nước đắm mơ hồ ly biệt,
Submerging the moon on the water into dim separation,
Khiến trong gió ngưng đọng niềm thống thiết
Stifling the breeze in feelings of woe
Của bao nhiêu người đẹp khát tình duyên
Of so many beauties who thirst for true love
Ôm nhớ nhung còn nức nở bên đèn.
Embracing longing, still sobbing by the lamp.

Đêm khuya vắng thêm gợi thời xa vắng,
Midnight desolate evokes more of that long ago time,
Tiếng bi ai như vẽ hình cay đắng
The mournful sound is like the sketching of a painful portrait
Của chia phôi, cùng thương tiếc đợi chờ
Of parting, along with regrets and waiting
Trong bao thiên tình sử não nùng xưa.
Of a plaintive love story from days long past.

Thấy chăng ai? trên sông khuya im sóng
Do you see someone? Upon the still midnight river
Bâng khuâng trôi một con thuyền mơ mộng,
Sadly floats a dreamy boat,
Thuyền lênh đênh gieo giữa cõi sương tan
Boats drift, scattering midst the dispersing fog
Tiếng ngậm ngùi muôn thủa của thời gian.
Time's eternal sound of grief
Biết chăng ai? bao nhiêu điều cực khổ
Are you aware of someone? How many misfortunes
Với bao nỗi hờn oan trong vũ trụ
With so many grudges in this universe
Cùng hẹn hò thu lại một đêm nay,
Have kept their appointment to gather into this night,
Đương nỉ non thánh thót ở trên giây,
And are whispering sweetly upon the strings,
Theo ngón đê mê của bàn tay nghệ sĩ.
Through the inspired fingering of the artist's hands.

Thuốc độc êm đềm, ôi! giọng đàn kiều-mị,
Oh tranquil poison! The lute's honeyed tones,
Bởi vì đâu gieo xuống mãi lòng ta
Because, from where do they cast into my heart

Những giọt nồng tê tái vị say xưa?
Those warm sorrowful drops of past intoxication?

nguồn: Thơ mới 1932-1945: Tác giả và tác phẩm (Hà Nội: Nhà xuất bản Hội Nhà Văn, 1999).

Nguyệt (dàn), dicorde chinois en usage chez les Annamites. [Nguyệt (đàn), đàn hai dây do người An Nam sử dụng đến (nguồn hình: Nordemann, Edmond.  Chrestomathie annamite contenant 180 textes en dialecte tonkinois [Từ điển An Nam gồm 180 văn bản bằng phương ngữ Bắc Kỳ] (Hanoi: [Tác giả], 1898).

The yueqin is commonly played in Vietnamese traditional music. In this instance, the poet describes enjoying ca Huế on the Perfume River in Huế. The woman singer and the đàn nguyệt on the slowly flowing river create an atmosphere of mystery and delight.