Buồn tàn thu / Chinh Phụ khúc (Sadness at Autumn's Fading / Song of the Warrior's Wife") Văn Cao (1940)

Ai lướt đi ngoài sương gió,
Who's slipping past out in the dew and wind,
Không dừng chân đến em bẽ bàng.
But doesn't stop to see me, forelorn?
Ôi vừa thoáng nghe em mơ ngay bước chân chàng,
Oh, hearing this I dream of his footsteps,
Từ từ xa đường vắng.
Gradually more distant on the empty road.
Đêm mùa thu chết, nghe mùa đang rớt rơi theo lá vàng.
The autumn evening is dying, listen to it tumble down like golden leaves.

Em ngồi đan áo lòng buồn vương vấn, em thương nhớ chàng.
I sit knitting a shirt, my heart sad, obsessed, missing him.
Người ơi còn biết em nhớ mong,
Oh, do you know of my yearning?
Tình xưa còn đó xa xôi lòng.
The love of old is still there no matter distant from my heart.
Nhờ bóng chim uyên, nhờ gió đưa duyên, chim với gió bay về chàng quên hết lời thề.
We owed it to the lovebird's shadow, to love sent by the wind, yet the bird along with the wind has blown away and he has forgotten his vow.
Áo đan hết rồi, cố quên dáng người.
The shirt's completely finished, yet try to forget his shape.
Chàng ngày nào tìm đến?
When will he come to look for it?
Còn nhớ đêm xưa kề má say sưa, nhưng năm tháng qua dần, mùa thu chết bao lần.
Remembering that night long ago, ecstatic, cheek to cheek, yet the years have slowly slipped away, how many times has the autumn died?
Thôi tình em đấy,
No, my love here is
Như mùa thu chết rơi theo lá vàng.
Like the autumn dying, falling like autumn leaves

Nghe bước chân người sương gió,
Hear the footsteps out in the dew and wind,
Xa dần như tiếng thu đang tàn.
Growing distant like the sound of autumn's fading.
Ôi người gió sương em mơ thương ai bao lần,
Oh, who's out there in the dew and rain, who have I loved and dreamt of so many times?
Và chờ tin hồng đến.
And awaited the arrival of some glad tiding.
Đêm mùa thu chết,
The autumn evening is dying,

Nghe mùa đang rớt rơi theo lá vàng.
Listen to it tumble down like golden leaves.
Em ngồi đan áo lòng buồn vương vấn, em thương nhớ chàng.
I sit knitting a shirt, my heart sad, obsessed, missing him.
Người ơi còn biết em nhớ mong,
Oh, do you know of my expectant yearning?
Tình xưa còn đó xa xôi lòng.
The love of old is still there however far I am from your heart.
Nhờ bóng chim uyên, nhờ gió đưa duyên, chim với gió bay về chàng quên hết lời thề.
We owed it to the lovebird's shadow, to love sent by the wind, yet the bird along with the wind has blown away and he has forgotten his promise.


Nhờ tiểu đề bài ca này (Chinh Phụ khúc) thì người "em" này đang đợi một người chiến sĩ. Ở lớp con gái tôi đang học về tục ngữ "April showers bring May flowers" - mưa bão tháng tư đem về hoa tháng năm. Nghĩa là phải trải qua một thời mưa gió mới được hưởng cái thơm cái đẹp. Người em này thì trải qua một thời đan áo - nhưng đan áo xong đi chẳng được hưởng gì. Chắc cái chí kiên nhẫn được coi là đủ lắm rồi, nhưng tất nhiên người em này than van một cách trầm lặng. Đan áo xong thì người em này có phép quên (cố quên dáng người) nhưng bị quá ảm ảnh do các "đêm xưa kề má say sưa." Bài ca teen hiện nay gọi tình yêu kiểu này là "cuồng điên vì yêu."

Tại sao nhiều khúc tình ca có một bên đợi mãi - đợi một người sẽ không về, một người không có ý về. Người đang đợi thì bị bẽ bàng, vương vẫn, thấy quá nhớ mong. Mùa thu chết bao lần có nghĩa là người em này đã già đi rồi. Nhưng chàng quên hết lời thề. Nghĩa là cứ nhớ mong là vô lý.

Trong ca từ thì có rất ít chi tiết cụ thể về "chàng." Theo tiểu đề là "Chinh phụ" nhưng trong bài ca thì chúng ta chỉ biết rằng chàng từ từ đi xa trên đường vắng. Là chiến sĩ thì đi trong trên đường đồng người đồng đội chứ? Vậy chàng này rất có thể là một kẻ giang hồ - đã quên hết lời thề mà. Một người chiến sĩ chỉ dành lời thề cho đất nước, phải không? Và người em này sẽ tha thứ, không cho mình phép cảm thấy than van nếu hiểu đến nhiệm vụ của chàng.



Thái Thanh hát "Buồn tàn thu" rất rõ chữ, rất đúng--một cách gần như ngâm thơ.



Tôi không biết nữ ca sĩ này là ai (có vẻ như một chương trình PBN hay Asia gì đó?). Giọng hát thì dễ chịu hơn Thái Thanh, nhưng ca sĩ "lướt đi" hơi nhiều. Phong cách phối khí thì hơi cổ điền tây phương.