Chị tôi (My Big Sister) - Trần Tiến (1995)

Nhà tôi trên bến sông có chiếc cầu nhỏ cong cong
My house is above the docks, there's a small, curved bridge
Hàng cau dưới nắng trong lá trầu không
And rows of areca palms in the clear sunlight, betel leaves
Chị tôi trông dễ thương bán rau chợ cầu Ðông í a
My big sister looked cute selling vegetables at the East Bridge market
Chị tôi chưa lấy chồng.
My big sister had yet to take a husband

Thời con gái lưng ong có bao người thầm mong theo
At a girl's age when they've a wasp waist, so there are many who secretly await
Mẹ dục con gái yêu lấy chồng đi
Mother urged her beloved daughter to go ahead and marry
Chị thương hai đứa em thương mẹ già còn đau í a
My sister loved her two little sisters and her old mother who's still ill
Chị tôi chưa lấy chồng.
My big sister had yet to take a husband

Rồi mẹ tôi khuất xa, chúng tôi không còn thơ ngây
Then my mother passed on, the rest of us were no longer inexperienced
Chị lại lo các em chuyện chồng con
Yet big sister still worried about us, our own husbands and children
Ngày chia tay bến sông thấy chị buồn mà thương í a
When we separated at the docks, we could see she was sad and felt for her
Chị tôi chưa lấy chồng.
My big sister had yet to take a husband

Rồi một đêm sáng trong có một người đàn ông qua
Then one clear moonlit night a man came past
Họ về xây chiếc cầu nối bờ sông
They had come to build a bridge connecting the riverbanks
Gặp chị tôi dễ thương mới xin lời cầu hôn í a
Meeting my cute sister he asked for her engagement
Chị cũng muốn lấy chồng.
My big sister wanted to take a husband

Cầu xây xong đã lâu không thấy người về đưa dâu
The bridge had been built for a while, but no one saw anyone return to take a bride
Để chị tôi ngóng chờ mắt lệ nhòa
Which made my big sister stay on the look out, waiting, eyes bleary, in tears
Hàng cau đau trái cau bao lá trầu buồn rơi theo
Rows of areca palm hurt for their fruit, how many betel leave sadly fall with them
Chị tôi chưa lấy chồng.
My big sister had yet to take a husband

Nhiều năm xa cách xa tôi trở về làng quê thăm
After many years afar I went back to my village to visit
Nhìn hàng cau xác xơ lá trầu khô
Saw the rows of areca palms tattered, the betel leaves dried out
Mộ chị tôi bé xinh đứng bên cầu thương nhớ mêng mông
My sister's grave is pretty and small by the bridge with her boundless longing
Chị ơi sao vẫn chưa lấy chồng.
Oh sister, why had you still not taken a husband

Chị tôi chưa lấy chồng...
My big sister had yet to take a husband...


"Chị tôi" vào Làn Sóng Xanh tháng 5 1999, và lên vị trí số 1 mồng 4 tháng 7 1999 do Trần Tiến hát.

Người chị này là yếu tố bất biến. Thời cuộc thay đổi - các em đi, người mẹ qua đời. Và có một công trình đến nữa - nghĩa là làng này được hiện đại hóa. Đầu bài hát có cầu nhỏ cong cong, cuối bài hát có cầu mênh mông. Một điều hiện đại nữa là làng này cũng vắng các người trẻ - như bài "Quê nhà." Trong "Quê nhà" có hoa cải, rau răm, thì "Chị tôi" có cây cau, cây trầu. Hai cây này cũng ở lại bị xác xơ, bị khô. Người chị ở lại quê và chết tại quê. Nhưng người chị sống và chết đã tạo điều kiện cho các em được khỏi thôn quê này để theo một cuộc sống khác. Như vậy phải biết ơn người chị ấy.

Như nhiều bài khác của Trần Tiến (còn của Phạm Duy và Trịnh Công Sơn nữa) bài ca này theo cầu trúc strophic (lặp lại một đoạn nhạc nhiều lần) để kể truyện. Cầu trúc này không được sử dụng nhiều trong nhạc thị trường hiện nay.




Hai thanh niên tự phát hát "Chị tôi" - nghe buồn và nghiêm trang - một đứa như sắp gục xuống.



Thanh niên xa nhà (hình như ở Đức?) hát buồn man mác và nghiêm trang nữa. Tôi tự hỏi các cậu hát cho thân phận đàn bà hay cho chính thân phận mình (hay chỉ hát cho các cô em nghe?).



Trần Tiến hát bài ca buồn vẫn giữ được mỉm cười duyên dáng.