Société Philharmonique - École de Musique (Hội Yêu Nhạc - Trường Âm Nhạc) - 1925

La réouverture des cours gratuit de musique (solfège, piano et violon) est fixée au 1er Octobre 1925.

Les demandes d'admission devront être adressées à M. le Secrétaire de L'Ecole de Musique, au siège de la Société Philharmonique, à Saigon, rue Taberd.

Các lớp học âm nhạc miễn phí (lý thuyết âm nhạc, dương cầm và vĩ cầm) được mở lại vào ngày 1 tháng 10 năm 1925.

Đơn xin nhập học phải gửi đến Thư ký của Trường Âm nhạc, tại trụ sở của Hiệp Hội Yêu Nhạc, ở Sài Gòn, đường Taberd [tức đường Nguyễn Du].

nguồn: L'Écho Annamite 7 tháng 9 1925

Người viết về lịch sử nhạc Việt hay nhắc đến ngôi Nhạc Viện Viễn Đông Pháp (Conservatoire Français d'Extrême-Orient) được thành lập ở Hà Nội năm 1927.  Trước kia trường âm nhạc của Hiệp Hội Philharmonic ở Sài Gòn đã lập những lớp nhạc miễn phí rồi.  (Ở Hà Nội thì Institut Musical de Hanoi (Viện Âm Nhạc Hà Nội) đã được thành lập từ 1913 nhưng lâu năm mới có học sinh người Việt).

Một thoáng quê hương (A Glimpse of Homeland) - Từ Huy & Thanh Tùng (1989)

Slow

Tà áo em bay bay bay bay trong gió nhẹ nhàng.

Your tunic's flaps flutter lightly in the breeze  
Tà áo em bay bay bay bay trên phố dịu dàng.

Your tunic's flaps flutter along the streets, gently. 
Áo bay trên đường như mây xuống phố, áo tung sân trường tựa cánh chim câu.

The flaps flutter on the path like clouds that have come down to the street, blowing across the schoolyard like doves on the wing
Đẹp biết bao quê hương cho ta chiếc áo nhiệm mầu.

It's so beautiful, our homeland gives us this bewitching tunic 
Dù ở đâu Pa-ris, Luân-đôn hay ở những miền xa.

Wherever you are, Paris, London or faraway lands.  
Thoáng thấy áo dài bay trên đường phố sẽ thấy tâm hồn quê hương ở đó, em ơi!

A glimpse of long tunics fluttering along the street makes you feel the homeland's soul is there, dear!

 
Slow Surf

 
Tung bay tà áo tung bay xôn xao một trời nắng đỏ.

Blowing and fluttering, tunic flaps fly riotously, a sunny red sky.  
Tung bay tà áo tung bay áng mây trắng đầu ngọn gió.

Blowing and fluttering, tunic flaps fly, white clouds at the breeze's crest
Tung bay tà áo tung bay tím biếc những chiều hoàng hôn, tung bay tà áo tung bay xanh xanh đồng cỏ quê hương.

Blowing and fluttering, tunic flaps fly purple blue in early evening, they fly in the green, grassy fields of home.

Ta nghe từng bước chân em xôn xao đường về phố nhỏ.

I hear your steps creating a stir on the little lane.
Tung bay tà áo thân quen cánh chim vẫy chào ngọn gió.

Blowing and fluttering, the tunic's form knows of birds on the wing greeting the breeze's crest  
Ta nghe từ trái tim em tiếng hát ngập tràn yêu thương, mai đây dù có đi xa trong tim là cả quê hương.

I hear from your heart a voice singing, overflowing with love, tomorrow even if far away in your heart is the homeland complete.

nguồn: Tuyển tập ca khúc 50 năm Miền Nam ca hát (Nhà xuất bản Văn Nghệ TP Hồ Chí Minh, 2003)

Nhã Phương ca bài "Một thoáng quê hương."

Thương lắm tóc dài ơi (Oh I Pity Them So, Long Tresses) - Phú Quang (1987?)

Thương lắm thương lắm tóc dài ơi
Pity you so, I pity them so, oh tresses long
Một đời long đong, long đong thân cò lặn lội
A life of hard luck, hard luck, an egret braving dangers

Thương lắm thương lắm tóc dài ơi
Pity you so, I pity them so, oh tresses long
Một mình lênh đênh dòng đời cứ trôi
Alone drifting on life's currents they keep flowing

Mưa vẫn dăng đầy trên triền sông chiều đông giá buốt

Rain still stretches along upon the river basin on a frosty winter evening
Em vẫn âm thầm đi về đâu để ta thương lắm

Still you silently go off some place so I love you so

Yếm rách còn ngăn được gió

A tattered bodice can still shield the wind
Tình em dang dở yếm nào che?

Your love unrequited, will any bodice cover it?

Thương lắm thương lắm tóc dài ơi

Pity you so, I pity them so, oh tresses long
Cánh chim chiều đã mỏi

The evening bird on the wing has tired  

Ta hát cho em

I sing for you  
Bỏng rát tiếng ca buồn

Parching my sad voice

Doãn Tần ca bài "Thương lắm tóc dài ơi."

Đời anh có đời em (My Life Has Yours) - Nguyễn Xuân Sanh (1956)

Hai ta ngồi bên hồ
We two sit at lakeside

Lá sen đầy trưa nắng
Lotus leaves full of noon light

Tay em bứt cỏ bờ
Your hands pluck grass at the shore

Nhìn vai anh thầm lặng
Looking at my silent shoulders

Nhớ rừng dứa bên sông
I miss the pineapple grove by the river

Mắt em còn trăng đêm
Your eyes still have night's moon

Đời anh có đời em
My life still has yours

Ngày mai vẫn sáng hồng
Tomorrow is still bright red

Quê anh từ bãi bể
My village is at the seashore

Đường có gió có người
Its roads have wind, have people

Tay thường hứng trăng tươi
Hands often reach at the fresh moon

Như nở hồng tuổi trẻ
Like youth's rosy blossom

Quê hai ta nhiều nắng
Both of our villages have much sunlight

Quê bãi bể rừng dừa
Seaside villages with coconut palms

Ta nhớ chiều hè mưa
We miss rainy summer evenings

Hoa lòng ta mở trắng
The flowers in our heart bloom white

Ta nói ta yêu nhau
We spoke loving each other

Yêu cát vàng sóng biển
Loving golden sands and the sea's waves

Lòng hai ta đậm tiếng
Our two hearts have a rich sound

Dừa buông lá mùa đầu

The palm releases its fronds at the first season

Ơi xuân bừng mái tóc
Oh, spring blazes in a head of hair

Miền nam là quê ta
The south is our home

Ta ngồi quê đất bắc
We sit at home in the north

Tình yêu đã chan hòa
Our love is thus permeated

Chân em và chân anh
Your feet and mine

Nhịp nhàng vòng sóng nước
Rhythmically circle the river waters

Cùng hẹn biển màu xanh
Promise to return to the blue sea

Hẹn rừng dứa năm trước
Promise the pineapple grove of the year before

Ta hôn chặt môi nhau
We kiss, our lips tightly

Trưa ngọt ngào hai đứa
A sweet afternoon for we two

Lòng ta đầy gió lửa
Hearts full of wind and fire

Vui hơn buổi vui đầu.
Happier than the first happy time.

nguồn: Văn Nghệ 30 tháng 8 1956, tr. 3.

Ở nhà cô đầu (1939)

Để ngăn nạn mãi dâm, thể lệ mới cấm quan viên

không được NGỦ ở nhà cô đầu (Tin các báo)

-- Tôi bắt quả tang ông ngủ tại đây!

-- Đâu, tôi ngủ đâu? Trái lại, không lúc nào tôi tỉnh táo bằng lúc này!

In order to hinder prostitution, the new regulation prohibits officials

from SLEEPING in songstresses houses. (From newspapers)

-- I have evidence that you've been sleeping here!

-- Not at all, have I slept? On the contrary I've never been more wide awake than right now!

nguồn: Ngày Nay #187 (11 novembre 1939), tr. 1.

Tin vắn [cải lương - điệu Tây] 1942

Số là một gánh hát cải-lương đến hát có cô đào chánh chuyên môn về môn hát tiếng Annam theo điệu Tây, khi ca vọng cổ hay bắt thiên tường đều dỡ quá, hên khán giả la ó kêu vô. Thế chẳng biết tài hay dỡ của mình chớ, một anh kép trên sân khấu, vọt miệng xuống khán giả chửi đồ không biết coi hát, không biết cách "lịch sự".

Thế làn khán giả không nhịn thua, ồ nhau đứng dậy la ó lên và ném nào guốc và ghế lên sân khấu. Kết cuộc bên kép hát, nhiều người bị thương nặng, vì bên khán giả thi đông, bên gánh hát thì ít, đành sao cho lại mà đánh chớ!

At blame is a cải lương troupe with a lead actress who specializes in singing in Vietnamese to Western tunes, yet when singing vọng cổ linked with thiên tường she's really awful, are all too loud, luckily the audience jeered and booed. So not recognizing talent or failure, a sputtering actor descended the stage cursing the idiots who don't know how to watch a performance, don't know "good manners."

So the audience would not be silent in defeat, they stood up and rush the stage throwing wooden sandals and chairs onto the stage. In the end many on the performer's side were seriously injured, because there were many on the audience's side, and few on the stage but how could they not fight back.

nguồn: Dân Báo 5 tháng 12 1942

Trong Dân Báo số 5 Déc. 1942, cùng ở chỗ nầy, chúng tôi đã đăng tin rằng một gánh hát cải lương nọ đến hát tại tỉnh Long-Xuyên. Gánh hát nầy có cô đào chánh sở trường hát tây, nhưng ca vọng cổ không được, vì thế đã bị công chúng chế nhạo. Một anh kép hát đã nóng mặt can thiệp và nói phách với công chúng, hóa nên đã gây thành một đám đấu đả, làm cho anh kép ta buộc mình phải nghỉ ngơi ít nữa trong một tuần lễ...

In the 5 Dec. 1942 issue of Dân Báo, in this space, we posted news of a certain cải lương troupe that came to sing in Long Xuyên province. The troupe has a singer with a talent for western singing, but is unable to sing vọng cổ, so they were ridiculed by the public. A hot-tempered actor intervened and spoke arrogantly with the public, which turned into a brawl, forcing the actor to have to recuperate for a little more than a week...

nguồn: Dân Báo 28 tháng 12 1942

Tây 0 - Ta 1 ??

Pour l'emprunt indochinois (Cho quỹ Quốc Trái Đông Dương) (1922)

À Haiphong

Il n'a pas été possible de recruter des chanteurs (Hat xam); ils ont dû être remplacés par des chanteuses, dit A-dao qui ong été choisis à la suite du concours organisé sur l'initiative de M. Bach-thai-Buoi. Les quatre meilleurs chanteuses sont:

1e prix - Nguyen thi Hoan

2e prix - Nguyen thi Bao

3e prix - Dang thi Nguyen

4e prix - Le thi Nghia

Pour les chanteuses (Hat-Noi, ont obtenu:

1e prix - Nguyen kim Xuyên

2e prix - Lê thi Cam

Le Jury, présidé par M. le quan Huyen, était composé de quatre membres; messieurs Tan-dan, Nguyen dinh Cao, Nguyen van Phuc et Pham duc Hinh.

En remettant les prix, M. le Quan Huyen a prononcé quelques paroles en faveur de l'emprunt et en a expliqué le but.

nguồn: France-Indochine 4 mars 1922.

Ở Hải Phòng

Họ không tuyển được đào hát (Hát xẩm); Họ được thay thế bởi những đào hát, được gọi Ả Đào được chọn bằng cuộc thi tổ chức theo sáng kiến ​​của ông Bạch-thai-Bưởi. Bốn đào hát hay nhất là:

Giải 1 - Nguyễn Thị Hoan

Giải 2 - Nguyển Thị Bảo

Giải 3 - Đặng Thị Nguyên

Giải 4 - Lê Thị Nghĩa

Cho đào hát (hát nói) họ lấy:

Giải 1 - Nguyễn Kim Xuyên

Giải 2 - Lê Thị Cam

Ban giám khảo do ông quan Huyền làm chủ tịch, gồm 4 thành viên; Các ông Tấn-Dân, Nguyễn Đình Cao, Nguyễn Văn Phúc và Phạm Đức Hinh.

Trong khi trao giải, ông quan Huyền nói vài lời ủng hộ khoản vay và quỹ quốc trái và giải thích về mục đích nó.

Musique militaire (1922)

La fanfare de 2e T.T. a joué jeudi de 18 à 19 heures, au square du Théâtre. Une vingtaine annamites et 4 ou 5 militaires représentaient le public Haiphonais. Les musiciens paraissient peu enchantés de jouer devant un public aussi clairsemé.

Dàn nhạc kèn đoàn 2 Lính Tập Đông Kinh đã biểu diễn đêm thứ năm từ 6 đến 7 giờ tại Quảng tường Nhà hất.  Vai chục dân An Nam và dăm bốn lính đại diện cho công chúng Hải Phòng.  Các nhạc công không có vẻ thích thú chơi nhạc trước số khán giả ít ỏi này.

nguồn: France-Indochine 4 mars 1922.

Cách đây 100 năm người Việt thổi kèn đồng cho khán giả Việt nghe ở trung tâm thành phố Hải Phòng. Số người đến nghe cũng ít. Chắc trời đầu tháng 3 ở Hải Phòng cũng rét.