Một mình (Alone) - Thanh Tùng (1998)

Gió nhớ gì ngẩn ngơ ngoài hiên
What does the wind long for, dumbstruck, outside the verandah
Mưa nhớ gì thì thầm ngoài hiên
What does the rain long for, whispering, outside the verandah
Bao đêm tôi đã một mình nhớ em
Many, many nights I, alone, have longed for you
Ðêm nay tôi lại một mình
Tonight I'm still alone

Nhớ em vội vàng trong nắng trưa
I long for you hurriedly in the noon sun
Áo phơi trời đổ cơn mưa
Blouse drying it's pouring rain
Bâng khuâng khi con đang còn nhỏ
Sorrowful when our children are still young
Tan ca bố có đón đưa
After my shift, father brings them home
Nhớ em giọt mồ hôi tóc mai
Recalling the sweat upon your hair
Gió sương mòn cả hai vai
Fog and wind wore down your shoulders
Ðôi chân chênh vênh con đường nhỏ
A couple of feet unsteady on the lane
Nghiêng nghiêng bóng em gầy
At an angle your thin shadow

Vắng em còn lại tôi với tôi
With you gone it's just me with myself
Lá khô mùa này lại rơi
Dry leaves this season once again fall
Thương em mênh mông chân trời lạ
My love for you boundless at an unfamiliar horizon
Bơ vơ chốn xa xôi
Lonely in a far off place
Vắng em đời còn ai với ai
With you gone does life have anyone for another
Ngất ngây men rượu say
Drunk on strong wine
Ðêm đêm liêu xiêu con đường nhỏ
Nightly stumbling along the small road
Cô đơn, cùng với tôi về
Lonely, returning with me.


"Một mình" của Thanh Tùng vào Top Ten của Làn Sóng Xanh ngày 15 tháng 11 1998 với vị trí số 9 với Mỹ Linh hát. Bài ca này là bài ca số 1 Làn Sóng Xanh của tháng 1 năm 1999.

"Một mình" được sáng tác trong thời đầu của Làn Sóng Xanh. Theo Tuổi trẻ Chủ Nhật 19 tháng 4 năm 1998 thì ca khúc này được giới thiệu tại Cung Hữu Nghị ở Hà Nội 31-3 do ca sĩ Hồng Nhung và tác giả đánh phận đệm với ban nhạc Con Gái. Theo bài báo ấy "'Một mình' thấm đẫm nỗi buồn ly biệt, làm không ít khán giả đã trào nước mắt ngay trong đêm diễn. Tác phẩm được viết tại Hà Nội chỉ trong một đêm 28-3 trong nỗi nhớ người vợ đã khuất, nhưng là cộng hưởng từ hơn bảy năm sống một mình."

Không biết Mỹ Linh có thu bài "Một mình" bao nhiêu lần. Sau đây có Mỹ Linh hát với bản phối kiểu jazz-fusion.




Say đây Mỹ Linh lại hát kiểu nửa cổ điển.



Mỹ Linh cũng có hát bài này kiểu pop, nhưng tôi chưa tìm lại được trên mạng. Tôi đoán rằng bản phối pop là bản được lên top của Làn Sóng Xanh.

"Nhớ" trong ca khúc thì có nghĩa là người kể chuyện bị bỏ lại một mình. Biết đến tiểu sử tác giả thì chắc nhiều người cũng biết rằng chủ đề bài ca là vợ tác giả chết và chắc là chết trẻ. Ca từ "Một mình" dù thanh lịch nhưng nghe buồn quá. Một nỗi buồn xác thực. Vì thế thì có lẽ đây là một nỗi buồn dễ chấp nhận hơn? (Nhạc buồn là địch của những người kiểm soát của dòng nhạc chính thống). Hai bộ lời điệp khúc rất hợp với nhau - bộ lời một mô tả người đi, bộ lời thứ hai mô tả người bị bỏ lại. Người vợ có lẽ bị ốm thì đi chênh vênh, người chồng say một mình thì liêu xiêu. Cả hai đi trên một con đường nhỏ.

Đoạn ca từ đầu của "Một mình" được đặt theo một phong cách khá giống một đoạn ngâm, hay đoạn rao của vọng cổ được chậm lại. Dân tộc tính thì rõ rệt. Đoạn rao này chỉ có bốn nốt A C D G với đầy đủ quãng năm và quãng tư (D-G, D-A, C-G, A-D).

Bài ca này không có phiên khúc, chỉ có một điệp khúc lặp lại với hai bộ lời. Điệp khúc thì giữ nét tứ cung (bốn nốt) như ở trên nhưng cũng bổ thêm ba nốt (Bb, F và E) để thành một thang âm nguyên cung (diatonic). Gây ấn tượng nhất là nốt Bb hàng xóm nửa cung của nốt A (trong nắng trưa / tôi với tôi). Trong ca khúc này nốt D là âm chủ, nhưng nốt F được thành một âm chủ tạm thời (A-A-A-G-F với lời "bố có đón đưa" và "chốn xa xôi"). Tạm đổi từ D thứ đến F trưởng gây ấn tượng an uỉ một chút. Nốt E chỉ xuất hiện trong lần đầu của điệp khúc để làm nốt hàng xóm cho nốt chủ D (E-E-G-F-D - nghiêng nghiêng bóng em gầy) lúc mà bài ca chưa kết thúc hẳn.

Bài ca có cấu trúc giai điệu khá cổ điển vậy hát kiểu cổ điển cũng được. Nhưng vì nét ngũ cung (D-F-G-A-C và D-E-G-A-C) hát kiểu dân gian thì vẫn được. Nghe Hương Lan chẳng hạn: