31 tháng 7, 2012

Sau mỗi giấc mơ (After Every Dream) - Đông Nhi (2012)

Muộn, vì sao sau bao phút giây
Late, why after so many moments
Yêu, rồi làm tim em đau nhói, bóp nghẹn vì anh
Love, then it wracks my heart with pain, stifled because of you
Gượng cười quay lưng để anh thấy vui
With a forced laugh I turned my back to make you happy
Khi người đã không muốn thấy em bên cạnh.
When somebody did not want to see me at their side.

Tình em giờ như lớp sóng vỗ cần biển lớn
My life is like breaking waves that need the ocean
Như con đê không kìm nỗi sóng
Like a dike that can't hold back the waves
Như bóng tối thiếu một vầng trăng
Like shadows without the moon
Tình đã tan trong chờ mong.
Love has dissolved in anticipation
Tìm giây phút ấm áp lúc siết chặt vòng tay
Looking for warm moments, tightly holding hands
Đôi vai anh nâng nhẹ mái tóc mềm
Your shoulders lightly lift my soft hair
Xin cho em niềm tin để em bước qua.
Please give me faith so I can get past.

Một cuộc tình tan vỡ, có ai ngờ
A broken love affair, who would suspect
Giọt lệ sầu của em rơi rớt theo chân anh
That my sad teardrops would fall abandoned in your footsteps' path
Một nỗi nhớ dâng tràn, giờ đây
A longing overflows, just now
Thành vết thương của con tim sau đêm giông bão
It has become my heart's wound after stormy nights
Nhìn lại ngày khoảnh khắc em đứng chơ vơ
Looking back at the days, moments when I stood forlorn
Khi anh xua đôi tay đang với níu lấy tình yêu dâng trong nỗi nhớ
When you pushed away hands that grasp with love rising wit longing
Chợt nhận ra sau mỗi giấc mơ là nước mắt
I suddenly realize that after each dream comes tears

Nước mắt cứ thế vẫn mãi tuôn tràn mi
If tears continue like this, forever pouring, overflowing my lashes
Mong cơn mơ kia sẽ thôi đừng tan
I hope that the dream will end, don't dissolve
Để em ngủ sâu, mãi mãi được gần bên anh.
Bringing me a deep sleep, always by your side


Nhạc Việt hiện nay chủ yếu là nhạc để nhìn.  Chất lượng thu âm thanh ít khi có gì đặc biệt, nhưng có nhiều video được sản xuất rất công phụ.


Lời ca khúc "Sau mỗi giấc mơ" viết về một cuộc tình tan vỡ.  Ca từ hiện nay không sử dụng đến vần, mà chỉ nói đến các cảm xúc một cách rất tự nhiên.

Người hát trong ca khúc này bị người tình ám ảnh rất nặng - thấy "đau nhói, bọc nghen."  Còn bị "giông bão," "nỗi nhớ," và "nước mắt" như nhiều bài hát khác thất tình khác.  Nhưng lời ca này cũng có những nét nữ tính đặc biệt: "Tình em giờ như lớp sóng vỗ cần biển / Như con đê không kìm nỗi sóng."  "Lớp sóng vỗ" là những cảm giác mạnh liệt, khó nén.  Có lẽ lớp sóng cần đến một con đê, nhưng lớp sóng ở đây cần đến biển - chắc biển là một yêu thương bao la với người tình ấy.  Rồi con đê ấy thì không đủ để "kìm sóng" - sóng là các cảm giác khó nén.  Rút cuộc là những cảm xúc lộn xộn, khó chịu, như có bão lũ ở trong mình.


Video của bài ca này cũng là như một giấc mơ.  Người mơ được nhìn gần quá trong một lát.


Trong mơ Đông Nhi bị bắt giữ dưới nước - cô bị "bọp nghen" trong một chỗ khó thở, một chỗ để thoát.  Nhưng dưới nước là một cô tiên dáng đẹp và khêu gợi.  Từ trên có ánh sáng lấp lánh.  Tiên nữ trong cõi mộng này cần đến một người cứu.  Cô tiên này được gặp (gặp lại?) người tình ở dưới nước, cả hai bơi chung nhau.


Hai người được lên chọc mặt nước hít thở trong thế giới thực.  Hai đồi màu mỡ ở đằng sau có phải hai vú? - hay là hai chân dang háng để đẻ ra vầng trăng như một quả trứng? Nam nữ gặp nhau như tinh gặp phôi trong nước ối?


Nhưng đốt nhiên người tình này bị hụt đi xa cô ấy.  Ở đằng sau có ánh trắng - có phải là hiện tượng của cõi âm?


Cô ấy thức it tỉnh, ánh sáng kỳ bí bừng lên.


 Rồi Đông Nhi chạy đến phía anh ấy trong cảnh cằn cỗi và lởm chởm (không màu mỡ).


Người tình đang bị một lũ với súng dọa.  Cô ấy đến cứu (đây có phải là mơ nữa?).  Cô ấy gặp lại anh ấy, mắt cô ấy âu yếm và lo lắng nhìn anh ấy một lần cuối.  Bây giờ mới biết người làm cho mình say đắm là như thế nào.  (Tại sao có quan hệ với bọn lưu manh này - không trả nợ cờ bạc?)


Lũ người có súng định bắn người tình - cô ấy muốn bảo vệ người tình.


Nhưng rút cục người tình ấy dũng cảm dùng thân của mình để bảo vệ cô ấy - hy sinh mình (dù cũng đã là đối tượng mà lũ có súng muốn bắn).  Hai tình nhân mặc áo trắng (màu trinh); lũ bắn súng mặc áo đen (của tội ác) - vậy người tình chết oan?  Nhưng người tình mà đã "xua đôi tay đang với níu lấy tình yêu" có phải tốt không?  Có lẽ là tốt vì tình hình đời (có ba người lưu manh với súng đang chạy theo mình).

Cuối cùng là hai người yêu nhau được ở với nhau dưới nước (trong cõi âm).  "Em" được "ngủ sâu, mãi mãi được gần bên anh."

Tất nhiên nội dung ca từ và nội dung phim không hoàn toàn ăn khớp với nhau.  Phim này cũng có nét phim truyện Hàn Quốc.  Lời ca nhẹ nhàng này không nhắc đến câu chuyện lưu manh này.  Nhạc này rất chậm với nhịp, âm thanh căn cứ vào đàn piano với tiếng chũm chọe để làm thêm kịch tính.  Giai điệu có phong cách rhythm and blues êm cũng quanh co một chút.  Lời ca cũng quanh co ít nhiều nhưng có kết luận rõ: "mỗi giấc mơ là nước mắt."

Yêu một người rồi phải mất người đó.  Rất khó mô tả và đối phó với tâm trạng ấy.  Nếu hai người ấy cũng từng có quan hệ thân thể thì càng khó quên.  Nỗi ám ảnh càng khó chịu.  Tôi thấy những nét tiềm thức về quan hệ thân thể trong ca từ và video ở trên -- những cảm tình biểu lộ trong giấc mơ khó tả với ngôn ngữ bình thường.

28 tháng 7, 2012

Tốp thập lục của Đoàn nhạc Dân tộc Trung ương


nguồn: báo Thủ đô Hà Nội 27 tháng 8 1964, tr. 3

Đoàn nghệ sĩ này toàn tóc ngắn, không đội nón.  Không như hiện nay:



Ở đây các nghệ sĩ buộc tóc, để dưới cái nón dân tộc (nguồn: veengle.com).


Ở trên là các học trò học đàn tranh của Âu Cơ Center biểu diễn 11 tháng 2 2011 ở hải ngoại.  Nghệ sĩ Võ Vân Ánh (ở đằng sau) dạy và tổ chức.  Các diễn viên mặc quần áo dân tộc, nhưng để tóc dài và cũng cài hoa.

Gọi là "tốp" thì không đàng hoàng lắm - "nhóm gồm một số ít người hoặc vật hoặc vật, cùng đi hoặc cùng hoạt động với nhau" (Từ điển tiếng Việt - Nxb Đà Nẵng, 2007).

Điều quan trọng thứ nhất là một tốp (hay nhóm hay đoàn) phải toàn phụ nữ, nhất là phụ nữ trẻ và xinh.  Điều thứ hai là các đàn phải được xếp theo các hàng. Điều thứ ba là phải mặc quốc phục.  Điều thứ tư là các nữ diễn viên phải gẩy đàn phải đồng âm, các tay gẩy cửa cử chỉ giống nhau.

Nhạc dân tộc là như thế đấy.

24 tháng 7, 2012

tấm ảnh Sài Gòn (1972) từ Jim B. Greene Collection


View from U.S Idaho Hotel 
cảnh nhìn từ khách sạn Idaho

Công an
 

 

 

 

 

 

 
rạp xi-nê Sài Gòn -"Tân Long Hổ phục thù" và "Phi Hổ nữ đại hiệp
 
 Tượng đài Lính Miền Nam
 

 

 

 
Nam Hải Ngân Hàng
 

 

 

 
Đám tang
 

 

 

 




 
Dàn nhạc kèn hành quân
 

Nguồn: Jim B. Greene Collection, Vietnam Center and Archive

23 tháng 7, 2012

tấm ảnh Huế năm 1971 từ Jim B. Greene Collection





 

 

 

 

 

 

 



 

 
"Smash down the American attempt of Vietnamization of the war" [sic]
Đập tan cố gắng Mỹ để Việt Nam hóa chiến tranh
 

 

Nguồn: Jim B. Greene Collection, Vietnam Center and Archive.